50 jaar geleden

700 jaar Amsterdam werd in onze stad groots gevierd. Het hele jaar door waren er evenementen, tentoonstellingen en voorstellingen gewijd aan het stadsjubileum. Buurthuizen en speeltuintjes werden opgeknapt, alle nieuwgeborenen kregen 700 dubbeltjes en alle zieken kregen die dag een fruitmand.

Eerst nog even een stukje terug in de tijd… want wat vieren we nu eigenlijk precies op de verjaardag van onze stad? Op 27 oktober 1275 ondertekende Floris V graaf van Holland een tolprivilege: een stukje perkament van geitenvel met een zegel van was.

De geboorte van een stad

Het tolprivilege is het oudst bewaarde document waarin ‘Amestelledamme’ voor het eerst wordt genoemd. We zien het als de geboorteakte van de stad Amsterdam. In 1875 werd besloten om voor het eerst aandacht te besteden aan die ‘verjaardag’. Ook in 1925 werd deze stadse verjaardag gevierd. Daarmee was een traditie geboren. In 1975 werd de verjaardag van de stad voor het eerst echt groots gevierd, onder de noemer Amsterdam 700 jaar.

Het jubeljaar verliep rumoerig

Uit archiefonderzoek bleek dat vanaf 1972 de eerste voorbereidingen voor de viering werden getroffen. Het jubeljaar verliep rumoerig: op de achtergrond speelde een recessie, het verzet tegen de metro en krakersrellen. Toch keek het stadsbestuur terug op een geslaagde viering. Onder Amsterdammers was hernieuwde trots op de stad ontstaan, er was meer saamhorigheid in de wijken en meer internationale bezoekers en pers wisten Amsterdam te vinden. Wat gebeurde er zoal in dat jaar van 1975?

Allereerste keer SAIL

Ter ere van Amsterdam 700 jaar, organiseerde de Amsterdamse haven voor de allereerste keer SAIL. Het idee was om het havenbeeld uit vroegere tijden te beleven. De maritieme roem van de stad stond centraal. SAIL bleek een groot succes waar vele (voormalige) Amsterdamse gezinnen op af kwamen. Sindsdien keer SAIL elke 5 jaar weer terug in de stad.

Schatkamer van de stad

Ook in het jaar dat Amsterdam 700: Het Amsterdams Historisch Museum opende de deuren in het pand van het voormalige Burgerweeshuis aan Kalverstraat 92. Het werd de schatkamer van de stad: duizenden kunstwerken en voorwerpen vertellen samen het verhaal van Amsterdam. In 2011 werd de naam veranderd in Amsterdam Museum. Want het museum gaat over het verleden, maar ook over het heden en de toekomst.

Geboorte van het Kwaku Festival

Kwaku begint in 1975 als een klein voetbaltoernooitje op de grasvelden tussen de hoogbouw van de Bijlmer. Een groepje gemigreerde Surinaamse rijksgenoten (Suriname zou op 25 november van dat jaar onafhankelijk worden) vermaakten hiermee jongeren die niet op vakantie gingen. Het bleek de geboorte van het jaarlijkse Kwaku Festival. Voetbalteams uit heel Nederland kwamen genieten van de competitie. Maar vooral kwam men om elkaar te ontmoeten. En zo ontstond de befaamde Kwaku sfeer, plus een levendige handel vanuit de kofferbak met Surinaamse hapjes. Het Kwaku festival breidde uit: naast voetbal kwam er ook plek voor optredens, missverkiezingen, uitreikingen, debatten en lezingen. Kwaku Summer Festival is een grootse viering van culturele diversiteit en identiteit in stadsdeel Zuidoost.

Mokum 700

In de Europahal van de RAI was een tentoonstelling: Mokum 700. Een deel van het  historisch centrum van de stad – huizen, bruggen, lantaarnpalen, grachten – was op ware grootte nagebouwd. Er waren allerlei kraampjes. Bezoekers konden eten en drinken bij horecatentjes die leken op echte cafés en restaurants in het centrum van Amsterdam. Er vonden filmvoorstellingen en lezingen plaats. Regelmatig traden er  artiesten op die het Amsterdamse levenslied ten gehore brachten.

Ook in dat jaar: er werd een speciale zilveren herdenkingsmunt de Florijn uitgebracht met daarop de jaartallen 1275-1975. De toenmalige Gemeentegiro gaf het ‘Amsterdam 700 centenboek’ uit, gemaakt door Jos Houweling. Het fotoboek staat vol met wonderlijke straatbeelden.