Toen Nederland in 1815 een koninkrijk werd, onder koning Willem I, werd het hoog tijd om te werken aan een waarlijk nationale muziekcultuur. Daar ontbrak van alles aan, maar vooral een volkslied.
Audio onder de tekst.
De regering schreef daarom een prijsvraag uit en stelde de oude zeeheld Jan Hendrik van Kinsbergen aan als voorzitter van de jury. De inzendingen stroomden binnen; op 7 december 1816 maakte de jury de winnaar bekend. Er waren veel muziekstukken binnengekomen ‘waarvan de compositie alzins getuige droeg van de talenten der verschillende Toonkunstenaren’ en sommige zelfs ‘voortreffelijk’ waren te noemen, aldus de jury, maar te veel afweken van ‘die edele eenvoudigheid, die, gepaard met een warm gevoel, het karakterestieke van een Volkslied moet uitmaken’.
Alle inzendingen waren anoniem, slechts gemerkt door een spreuk. De jury kende de eerste prijs, f 250,-, toe aan een lied op een tekst van Hendrik Tollens, Wien Neerlandsch bloed, en de tweede prijs aan een lied op tekst van Jean Brand van Cabauw, Wij leven vrij, wij leven blij. Toen de commissieleden vervolgens de verzegelde envelopjes met de namen van de beide inzenders openden, bleek het om een en dezelfde componist te gaan: Johan Wilms. Zijn Wien Neerlandsch Bloed bleef tot 1932 het officiële Nederlandse volkslied.
Voor de liefhebber! Beluister het voormalig volkslied via de ‘play button’ en zing mee aan de hand van de songtekst:
Wien Neêrlandsch bloed door d’ad’ren vloeit, Wien ’t hart klopt fier en vrij, Wie voor zijn volk van liefde gloeit, Verheff’ den zang als wij! Hij roem’ met allen, welgezind, Den onverbreekb’ren band, Die Neêrland en Oranje bindt: Vorstin en Vaderland. (2x)
Bescherm, o God! bewaak den grond, Waarop onze adem gaat, De plek waar onze wieg op stond, Wellicht ons sterfuur slaat. Wij smeken van Uw Vaderhand, Met blijden kinderzin, Behoud voor ’t lieve Vaderland, Voor land en Koningin! (2x)
Dring’ luid, van uit ons feestgedruisch De beê Uw’ hemel in: „Blijv’ met ons oud Oranjehuis „Het volk steeds één gezin!” Vorstin en Prins prijze onze zang, En ’t klinke aan allen kant: „Bewaar het vorstlijk stamhuis lang „En ’t lieve Vaderland!” (2x)
Dit verhaal is ontleend aan het boek Ons Amsterdam 750 jaar. Een bijzondere stadsgeschiedenis (Walburg Pers, 2024): een keuze uit de beste artikelen uit het historisch tijdschrift Ons Amsterdam.
* De verhalen die worden gepubliceerd op deze website weerspiegelen niet per se het beleid van de gemeente Amsterdam, maar zijn een creatieve uiting van de makers.
