Dat gaat over zelf-organisatie door buurtgenoten, het samen uit- en beleven van hobbies en sociale cohesie vanaf eind jaren '80.
Ooit was er een fijnhouthandel gevestigd aan de Jacob van Lennepkade bij de Lootsstraat. Toen dat bedrijf ophield kwam de ruimte leeg te staan en werd gekraakt. Er waren in die tijd (omstreeks 1990) diverse actieve groepen bewoners in Oud-West. Dat activisme was het gevolg van de stadsvernieuwing waarbij vrijwel de hele 19e eeuwse gordel gesloopt zou moeten worden wat de bewoners niet erg zinde.
Behalve actievoeren was er ook een geweldige drang om creativiteit in collectief verband de ruimte te geven. Zo waren er mensen die het leuk vonden om eigen filmpjes te maken, meestal met een handy-cam cameratje met videocassettetjes. Om die filmpjes te monteren moest er software komen en computers, en die kwamen er. Dat was het begin van Buurt-TV-Oud-West, en omdat er subsidie aangevraagd moest worden kwam er de stichting Het Gewilde Oude Westen. Kartrekker was Frits Broekmeijer, die helaas al spoedig overleed. Vanaf dat moment nam Joke Bakker, onderneemster en politica, de touwtjes in handen. De video’s werden door een enthousiast team met journalistieke ambities gemaakt en er kwam een afspraak dat ze eens in de maand op Salto uitgezonden zouden worden onder de noemer Het Gewilde Westen.
Andere mensen vonden elkaar in Het Fijnhout omdat ze de nieuwe mogelijkheden van de buurtcomputers en het internet wilden leren kennen. Leo Reniers was juist gepensioneerd en had mateloze energie, belangstelling voor de stad en sociale vaardigheid. Zo kwam er, mede door inzet van dorpssmid Bert Meister, stadsdeelfotograaf Paul Fennis en buurthistorisch schrijver Wil Relander een werkgroepje dat de historie en het erfgoed van Oud-West onderzocht en dat samen met Leo wilde vastleggen. Er werden historische boeken verzameld, wat aan archeologie gedaan, ze schreven verhaaltjes bij hun digitale foto’s en vulden daar plakboeken en websites mee.
Omdat er familieleden meekwamen naar Het Fijnhout ontstond er ook een toneelclubje en een soort sociëteit voor de gezelligheid, waarvan ik me Joke Reniers herinner. Ook werden er groene en sociale buurtacties bedacht waarbij (natuurlijk) enige actieve SP-leden wisten hoe deze initiatieven vorm te geven. En als er buurtbewoners met een probleem zaten, of in de penarie, werd daar samen een oplossing voor gezocht.
Uiteindelijk kwam er een nieuwe meer officiële culturele bestemming voor Het Fijnhout dat daartoe zou worden verbouwd tot Fijnhout-theater annex café, en de buurtgroepjes moesten daarvoor wijken. Door de stadsvernieuwing kwam er als vervanging een voorlopige ruimte beschikbaar in een afbraakpandje in de Wenslauerstraat; dat werd het Bellamy BuurtMuseum genoemd. Vervolgens werden de buurtgroepjes verdreven naar een ruimte in het leegstaande pand aan de Kostverlorenkade waar ooit de IBM zijn typemachines en andere electromechanische apparatuur maakte. Maar ook dat was tijdelijk, want het zou verbouwd worden tot appartementen en ateliers.
Inmiddels was bouwmarkt Houtsma even verderop door het einde van de grootschalige stadsvernieuwing een groot deel van zijn klandizie kwijt geraakt en ging sluiten. Daarvoor in de plaats kwam een groot nieuwbouwblok waarin ruimte werd gemaakt voor z.g. HAT-eenheden en daarbij hoorde een sociale ruimte. Zo kwamen het Bellamy BuurtMuseum, de Buurtkamer Bellamy en Het Gewilde Westen terecht in de Bellamystraat. Zoals dat vaak gaat bij een vrijwilligersorganisatie zonder betaalde coördinator is er soms meer, soms minder te doen. De synergie en energie is maar net afhankelijk wie er zich voor willen inzetten. De centrale website is hetgewildewesten.nl die, afhankelijk van de bedrevenheid, aanwezigheid en motivatie van de vrijwilligers geactualiseerd wordt.
Veel van de bovengenoemde buurthistorie is bewaard in het archief van het Bellamy BuurtMuseum, inclusief circa 25 jaar buurtfilmpjes. En nog steeds kun je heel veel daarvan bij Salto en op YT terugbekijken. Het is maar een klein museum, maar achter de verzamelde voorwerpen verschuilen zich heel wat buurtverhalen. In de Buurtkamer Bellamy is een aantal dagen van elke week een vaste programmering. Je kunt er haken, tekenen en schilderen, ouderengym doen, zingen in een koor, gesticht worden door een pastor, aanschuiven bij de buurtlunchtafel of bij het buurtdiner (vaak met voorafgaande video). Er is ook ruimte voor eenmalige bijeenkomsten op initiatief van buurtbewoners, soms in besloten kring, soms als instuif. Incidenteel is er een tentoonstellinkje, burendag, vergadert er een VVE, of een werkgroep van het Stadsdeel, of wordt de Buurtkamer omgebouwd tot verkiezingslokaal. En ondertussen gaat Het Gewilde Westen (HGW Buurt-TV) door om video’s te maken voor presentatie via Salto, elke eerste zaterdag van de maand en dat al 25 jaar lang.
Auteur: Marc Stegeman
Een gezellige plek die we samen inrichten, onderhouden en vullen met fijne activiteiten. Bij ons kan iedereen met een leuk idee, activiteiten organiseren. Het maakt bij ons niet uit wat je achtergrond of leefstijl is, iedereen is welkom. Gastvrijheid staat bij ons hoog in het vaandel. Loop gerust binnen voor een kop koffie of thee, kom bij ons eten of lunchen. Lekker eten, fijne mensen.
* De verhalen die worden gepubliceerd op deze website weerspiegelen niet per se het beleid van de gemeente Amsterdam, maar zijn een creatieve uiting van de makers.
