Weesp 670 jaar

Toen mr. (‘meester’, titel na het behalen van masteropleiding) Klarie Smit het document in Museum Weesp voor het eerst in het echt zag, realiseerde zij zich dat het feitelijk te vergelijken is met een modern wetboek. Het streeft naar eerlijkheid in het recht. Het is een document van alle tijden en je kunt het zien als de middeleeuwse voorganger van het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens, waarin wordt bepaald dat iedereen recht heeft op een eerlijk proces binnen een redelijke termijn.

‘Het is een juridisch document dat een gemeenschap eigen rechten en een eigen status geeft,’ aldus Klarie, ‘en dat spreekt mij erg aan. Zo bepaalt het document dat niet de landsheer Willem van Beieren de uitvoering van de stadsrechten in handen heeft, maar de schout en de schepenen. Ook wordt vastgesteld wat strafbare feiten zijn en welke straffen (boetes of lijfstraffen) daaraan worden toegekend, dat kun je zien als een aanzet tot en de intentie voor een eerlijke rechtspraak. En in het document is sprake van “poorters”, de inwoners van de stad die binnen de poorten wonen. ‘s Nachts gingen die poorten dicht, wat voor de inwoners naast juridische ook fysieke bescherming betekende.’

Klarie zag in 1956 het levenslicht in Driemond, oorspronkelijk het buurtschap Geinbrug binnen de gemeente Weesperkarspel, het buitengebied van Weesp. De naam Driemond verwijst naar drie riviertjes die op deze plek samenkomen: het Gein, de Gaasp en het Smal Weesp (deel van de Weespertrekvaart). Toen de gemeente Weesperkarspel in 1966 werd opgeheven vanwege de bouw van de Bijlmer en de uitbreiding van Amsterdam Zuidoost, kreeg Driemond de status van dorp.

Ze werd geboren in een monumentaal pand uit 1754 in het oude dorp, waarin van oudsher een bakkerij met winkel was gevestigd. In 1880 kochten haar overgrootouders dit pand en zetten er het bakkersbedrijf voort, evenals de twee volgende generaties, Klaries grootouders en ouders. Tot op de dag van vandaag woont ze samen met haar partner in dit historische pand, maar niet als bakker. Zij koos voor een andere carrière: de juridische wereld.

Na de school met de Bijbel in het dorp en haar atheneum-opleiding aan de Christelijke Scholengemeenschap Amsterdam-Oost (als eerste lichting van de Mammoetwet) studeerde Klarie straf- en jeugdrecht aan de VU. Haar eerste baan was bedrijfsjurist bij het GAK (het huidige UWV), wat zij combineerde met een docentschap sociaal recht. Daarna was zij tot haar pensioen in 2023 programma- of verandermanager, verantwoordelijk voor het begeleiden van veranderprocessen in organisaties. Twintig jaar lang was zij ook nog als vrijwilliger betrokken bij de rechtswinkel in Weesp. En sinds haar pensioen werkt ze regelmatig als gastvrouw bij Museum Weesp. Daar was ze ook betrokken bij de verhuizing van de depotmuseumstukken van het museum naar het nieuwe depot van het stadsarchief van Weesp.

Ook in Driemond zelf is Klarie actief in de gemeenschap, op het gebied van kunst en cultuur. Zij is een van de oprichters van de Stichting Lokaal Fonds Driemond, die tentoonstellingen organiseert met het werk van Driemondse kunstenaars op een leuke locatie in het dorp.

Wat de toekomst betreft zijn voor Klarie met name twee dingen van groot belang. Voor de wereld waarin wij allemaal leven hoopt zij dat er meer bewustwording ontstaat op het gebied van klimaatmaatregelen. En voor Weesp? ‘Het behoud van het eigen stadshart en de eigen stadscultuur. Kortom, de eigen identiteit.’ En daarmee werd een begin gemaakt toen een professionele schrijver in het jaar 1355 de stadsrechten officieel op papier zette.

Auteur: Otto Haan