Hoeveel talen klinken er in Amsterdamse schoolgangen? Van Amsterdams tot Arabisch, van Twents tot Turks - in de klaslokalen van Amsterdam worden honderden talen gesproken. Het project 750Talen&Dialecten van stichting Taal naar Keuze laat zien hoe talig en divers de stad is, dankzij de inbreng van 52 middelbare scholen. De verzamelde informatie wordt verwerkt in de Talenkaart Amsterdam - ontwikkeld door de Universiteit van Amsterdam - die de talige rijkdom van de hoofdstad in beeld brengt
Met de video “Gefeliciteerd stad Amsterdam, met jullie 750 Talen & Dialecten” werd het project op 22 september feestelijk gelanceerd. De oproep luidde: Doe mee, scholen in Amsterdam! Welke school is het meest meertalig?
Het team 750Talen&Dialecten van Taal naar Keuze heeft tussen 22 september en 5 oktober binnen VO-Amsterdam honderden talen, dialecten en tongvallen verzameld. Leerlingen, docenten en ondersteunend personeel hebben via een digitale vragenlijst hun talenrijkdom gedeeld: welke talen en dialecten spreken zij zelf en welke hun ouders en grootouders? In totaal hebben 52 scholen meegedaan met tezamen 750 reacties: een geweldige prestatie!
ALASCA (Amsterdam Liberal Arts & Sciences Academie) kwam als meest actieve school uit de bus met 177 inzendingen, en heeft daarmee gewonnen. Ook onder andere het Cygnus Gymnasium, Hyperion Lyceum, Montessori Lyceum Oostpoort, Mundus College, Geert Groote College, Pieter Nieuwland College, Hervormd Lyceum Zuid, Over-Y College en het Hervormd Lyceum West waren goed vertegenwoordigd. Daarnaast hebben tweedeklassers het meest gereageerd.
“Ik hou van alle talen die ik ken,” zegt Natal van het Montessori Lyceum Oostpoort.“Turks, omdat ik dat het exotischst vind,” vertelt Kayla. “Thuis spreek ik meestal gewoon Nederlands.”
Met de gegevens van de scholen wordt momenteel een unieke versie van de Talenkaart Amsterdam gemaakt. Deze digitale kaart laat zien welke talen en dialecten voorkomen op de scholen en in welke mate. Zo wordt de meertaligheid van de jonge stad letterlijk in kaart gebracht.
Op 15 oktober is het LAAT-ALLE-TALEN-MEEDOEN-IN-DE-LES-dag. Scholen werd gevraagd om te laten zien hoe leerlingen hun talenkennis in de klas kunnen inzetten. Hoe ervaren de leerlingen dat? En hoe ervaren de docenten dat? Het Vossius Gymnasium, klas 1E, zette de toon met een video waarin ze ‘Gefeliciteerd’ zeggen in maar liefst 20 talen.
Op 27 oktober, de verjaardag van de stad, zijn de meest actieve VO-scholen met hun leerlingen, schoolleiders en docenten uitgenodigd om te komen vertellen hoe meertalig zij zijn, en hoe de talige diversiteit op school kan worden benut. Op deze datum zal de feestelijke overhandiging van de Talenkaart plaatsvinden aan raadsleden van de Centrale Stad en Stadsdelen, en aan Amsterdam zelf.
Natuurkunde-docent Floris Kegel, van het Vechtstede College in Weesp, schrijft over meertaligheid: “Het is een van de eerste dingen die je leert op de lerarenopleiding: elk kind moet zich gezien voelen. Pas als je dat bereikt, krijg je een klas met je mee. Dus probeer je te verplaatsen in de leefwereld van je leerlingen. De hypes, de hobby’s en hun eigen cultuur. Maar de meeste kinderen voelen zich pas echt gezien als je hun taal spreekt. Of dat nou Turks, Pools, Spaans of het bijzondere meme-dialect van Gen Alpha is, taal maakt verbinding mogelijk. Dus soms doe je in plaats van natuurkunde-sommetjes een klein lesje Japans!”
Stichting Taal naar Keuze is eind 2019 opgericht door taalkundige en Italianist, dr. Karijn Helsloot. Zij won met haar onderwijsprojecten en -materialen over meertaligheid verschillende prijzen, waaronder drie keer het Europees Talenlabel. In 2021 kreeg zij van de Amsterdamse Universiteitsvereniging de Alumnusprijs voor Taal naar Keuze. Het TnK-onderwijsmodel bouwt voort op de succesvolle pilot op zeven Espritscholen in Amsterdam, waaraan 450 leerlingen hebben meegedaan in de periode 2017-2019.
* De verhalen die worden gepubliceerd op deze website weerspiegelen niet per se het beleid van de gemeente Amsterdam, maar zijn een creatieve uiting van de makers.
