Ajax begon in de tijd dat voetbal nog in opkomst was. Rond 1900 richtten allerlei enthousiaste jonge jongens hun eigen clubjes op, die vaak bij het avondeten al niet meer bestonden. Amsterdam was toen veel kleiner dan nu, er was bijna geen ruimte voor sportclubs. Daarom werd de rand van de stad opgezocht.
Video onderaan. Second half of the video below is with English subtitles.
Vanaf de oprichting op 18 maart 1900 speelde Ajax op verschillende plekken in Noord. In 1907 maakte Ajax de oversteek naar de Watergraafsmeer. Het kreeg er zijn eerste stadion én duizenden supporters. Stap voor stap werden tribunes bijgebouwd. De eerste clubliederen werden er gezongen. Er kwam een eigen blad met clublogo. En het voetbalshirt, zoals we dat nu kennen, werd ook in die periode ontworpen.
Op sportief gebied ging het ook hard. In 1910 werd de Ier John Henry Kirwan de eerste trainer. De legendarische Jack Reynolds volgde hem in 1915 op. Hij legde in de decennia erna een stevig clubfundament. In 1918 won Ajax de eerste landstitel, een jaar eerder was het ook al bekerwinnaar geworden. Binnen twintig jaar was Ajax uitgegroeid van klein clubje tot het belangrijkste voetbalinstituut van Amsterdam.
Eigenlijk bestond er al een Ajax vóór 1900. Dat werd rond 1893 opgericht door Han Dade en Floris Stempel, 15 en 16 jaar oud. Ze kenden elkaar van de Hogere Burgerschool aan de Weteringschans. De toen 11- of 12-jarige Carel Reeser was er ook bij betrokken. In 1895 voetbalden ze op een veld bij het Vondelpark. Han Dade was een belangrijk clublid, omdat hij een voetbal had. Zonder bal geen club. In het Bevolkingsregister zien we dat hij in 1897 voor zijn werk naar Rotterdam verhuisde. Maar rond die tijd was de club al uit elkaar gevallen. Een jaar later kwam Dade terug naar Amsterdam. Samen met Reeser en Stempel organiseerde hij op 18 maart 1900 een nieuwe oprichtingsvergadering. Hierna bleef Ajax wél bestaan. Floris Stempel maakte er weinig van mee. In 1910 overleed hij bij een noodlottige scheepsramp tijdens een reis naar Suriname.
Een hele verre voorloper werd al in 1789 tussen Noordwijk en Noordwijkerhout gespeeld. Een team had gewonnen als het de bal in het andere dorp had geschopt. Er bestonden nog geen spelregels.
Bij een wedstrijd tussen HVV en HFC gaf scheidsrechter H.S. Isbrücker een penalty aan HFC. Deze straf was nog maar net bedacht. Pim Mulier pakte de bal en schoot mis.
RAP uit Amsterdam won als kampioen van het westen de beslissingswedstrijd tegen Vitesse uit Arnhem, de kampioen van het oosten.
Tot dit moment werd een strafschop genomen vanaf een dwarslijn op elf meter van het doel. Pas op 5 oktober 1903 werd het strafschopgebied met penaltystip geïntroduceerd, waarmee het veld compleet van aanzien veranderde.
De FIFA werd in 1904 opgericht. Vanaf toen werden de interlands officieel geregistreerd. België was de tegenstander.
John Kirwan uit Ierland werd vanuit Ierland aangetrokken. Hij was daarmee ook de eerste buitenlandse trainer van de club.
Het Nederlandsch Sportpark aan de Amstelveenseweg in Amsterdam werd vlak voor de Eerste Wereldoorlog in gebruik genomen. Dat was naast het huidige Olympisch Stadion.
Ajax ging in 1907 naar Watergraafsmeer, maar nog zonder stadion. Na de opening van de eerste tribune werd in stappen het Houten Stadion aangelegd.
Op 3 december 1916 was de geboorte van het Clubnieuws der A.F.C. Ajax. De redactie zat op de Van Eeghenstraat 32, het woonadres van clubsecretaris J.J. Grootmeijer.
D Knegt schreef als hoofdredacteur van het clubblad de tekst van de Ajax Marsch. De Belgische vluchteling E. Painparé componeerde de melodie.
Op 9 juni 1918 won Ajax in Tilburg van Willem II, waarmee het zeker was van de landstitel. Dat gebeurde onder leiding van coach Jack Reynolds.
Ajax en Amsterdam vieren samen feest! In 2025 bestaat Ajax 125 jaar en viert de stad Amsterdam haar 750-jarig bestaan. Hét moment om stil te staan bij de unieke band tussen de club en de stad. Dit verhaal is deel van de tentoonstelling Eén club, Eén stad, Ajax Amsterdam. Deze is gratis te bezoeken van 25 april t/m 31 augustus in de hal van Stadsarchief Amsterdam.
* De verhalen die worden gepubliceerd op deze website weerspiegelen niet per se het beleid van de gemeente Amsterdam, maar zijn een creatieve uiting van de makers.
