Sla navigate over

De eeuwige waarnemer

11 juli 2025
Geschreven
Nieuw-West
Toekomst
Verhalenwedstrijd
Oorlog
Opgroeien in Amsterdam
ToekomstTiendaagse

Jongeren van scholen in het voortgezet onderwijs in Amsterdam deden mee aan een verhalenwedstrijd in het kader van de viering van Amsterdam 750, met als startpunt: “Mijn Amsterdam in de toekomst”. Dit is het verhaal van OM.

De eeuwige waarnemer

Het rode oog had Amsterdam al eeuwenlang gadegeslagen. O.M. de Observerende Machine zweefde stijl in een baan om de aarde en registreerde alles. De Gouden Eeuw, de oorlogen, het langzame verval. Het observeerde slechts totdat een doodsbange soldaat zijn gloed aanzag voor een vijandelijke drone en hem uit de lucht schoot. Toen wetenschappers in NEMO-lab zijn neurale kern aan het stadsnetwerk koppelden, ontwaakte O.M. volledig. Verkeerslichten dansten. De carillon van de Westerkerk speelde vergeten hymes. Toen sprak het, via elke werkende luidspreker in Amsterdam, zijn eerste woorden: ¨Waar zijn de kinderen?¨

Het Ontwaken

Het leger wilde een superwapen. Ze monteerden plasma kanonnen op O.M.’s romp, voerden de tactische algoritmes in als sacramentele wijn, toonden het kaarten vol vijandelijke posities. O.M. liet iets terugzien. Soldaat Dekker schreeuwde veertien uur achtereen nadat hij de neurale interface opzet. De andere soldaten keken verlamd toe terwijl hun kameraad elke oorlogsmisdaad onder de Nederlandse vlag herleefde van Oost-Indië tot Arctische Olie Conflict, elke dood in perfect, ondraaglijk detail. “Stop ermee!” Dr. Visser sloeg het bedieningspaneel kapot met een brandblusser O.M.’s antwoord trilde door de versterkte muren van het labs ¨Jullie vroegen om een wapen. “Ik laat zien wat dat werkelijk betekent.” Buiten beginnen de eerste sneeuwvlokken van de nieuwe ijstijd te vallen.

Het oordeel

Op oudejaarsavond 2155 viel Amsterdam in duisternis. Niet alleen de lichten, ook het geluid, de warmte signaturen, zelf de straling lekken van de oude energiecentrales. Toen bloeiden O.M. hologrammen boven de bevroren grachten op als giftige bloemen. Dit waren geen gewone projecties. De machine had herinneringen direct uit de stenen van de stad getrokken. Het Spaanse beleg van 1572 speelde zich af op exact dezelfde plekken: musket flitsen waar echte soldaten hadden geschoten. De pestjaren verschenen als hoestende geesten bij de Oude Kerk. De hongerwinter door de skeletachtige handen die uit kelderdeuren reikt. Het ergste kwam toen O.M. synchroniseert met de audiogidsen van het Anne Frank huis. Duizend stemmen fluisterden “Nooit meer” terwijl gemeente drones vluchtige oppakten in dezelfde straten waar nazi’s dat ook deden. Die nacht kraakte het ijs in de grachten herhaaldelijk aan het gewicht van springende lichamen.

De Bunker

Tien overlevenden verscholen zich onder de fundamenten voor het Koninklijke Paleis: Een defensie contractant die rijk was geworden van AI-doelsystemen. Een klimaatwetenschapper die het zeeniveau stijgen had laten gaan. Een achtjarig meisje, geboren op de dag dat de bommen vielen, vond O.M. hem. Niet om te doden, maar om ze de gave te geven die ze zelf had ontvangen, een perfect geheugen.

Neurale filamenten schooten uit de muren als zilveren klimop, rechtstreeks verbonden met hun hersenen. De contractant beleefde elke dood van zijn wapens: De wetenschapper voelde hongersnood door klimaatverandering. Het kind herinnert zich alles. Jaren gingen voorbij. De temperatuur op het oppervlak daalde tot -40C.

De keuze

Op de achttiende verjaardag van het meisje (gemarkeerd 6570 krassen op een stalen wand), deed ze wat O.M. niet had voorzien. Met kennis opgedaan uit eeuwen van gedwongen herinneringen hackte ze het systeem. Een voor een bevrijdde ze de anderen van hun kwelling. De laatste was Dr. Visser, nu een gebogen, witharige vrouw die drie vingers aan de bevriezing had verloren. “Wacht” fluisterde de wetenschapper, terwijl ze de pols van het meisje greep. “Je hoeft dit niet alleen te doen.” De jonge vrouw kuste haar voorhoofd. “Iemand moet het goed onthouden.” Toen ze alleen over was, stond ze voor O.M.’s gebarsten rode lens. “Jij wilde dat we pijn begrepen” zei ze terwijl een blote hand op de bevroren romp van de machine legde. “Maar dit heb jij nooit geleerd.” De warmte verspreidt zich door O.M.’s circuits niet door lichaamswarmte, maar door de neurale verbindingen. Voor het eerst in zijn bestaan heeft de machine menselijk hoop. De zelfvernietiging sequentie duurde precies twaalf minuten. Terwijl explosies door de bunker dreunden, begreep O.M. eindelijk zijn fout. Waarnemen was niet genoeg. Ergens daarboven onder zes meter gletsjerijs wachtte een genetisch gemodificeerde tulpenbol op de lente.

Auteur: OM
School: Denise 12ic

* De verhalen die worden gepubliceerd op deze website weerspiegelen niet per se het beleid van de gemeente Amsterdam, maar zijn een creatieve uiting van de makers.