Sla navigate over

Huwelijksproblemen in de middeleeuwen

20 mei 2025
Geschreven
Centrum
Verleden
De geboorte van de stad

Soms konden huwelijksproblemen zo uit de hand lopen dat gerechtelijke actie nodig was. Een akte uit 1482, waarin Vechter Barendszoon zijn echtgenote jaarlijks verzoeningsgeld schenkt, toont hoe zo’n conflict werd opgelost. In dit geval in het voordeel van zijn vrouw, Hillegont.

Akte, waarbij Vechter Barendsz. Zijn vrouw een jaarlijks verzoeningsgeld schenkt. 1482. Stadsarchief Amsterdam

In de akte is vastgelegd dat Vechter alle misdaden tegen zijn vrouw Hillegont moest goedmaken. Dit kon hij doen door zich gedienstig op te stellen in woorden en daden en zichzelf te bewijzen zoals een ‘goed man’ aan een ‘goede vrouw’ schuldig was. Ook zou hij haar jaarlijks, zo lang als zij beiden leefden, in twee termijnen honderd Rijnse gulden geven. Hillegont mocht met dit geld doen wat zij wilde, zonder tegenspraak van haar echtgenoot of wie dan ook.

Vechters verzoening

Als Vechter dit bedrag niet kon betalen, zou zijn broer Barend de kosten voor eigen rekening op zich nemen. Ook lijkt Vechter het beheer over enkele van zijn bezittingen aan Hillegont te hebben gegeven. Deze bezittingen mocht zij met hulp van een voogd naar keuze verkopen. In ruil voor dit alles zou het conflict tussen Vechter en Hillegont dood en teniet worden verklaard. Vechter kon zijn misdaad zo in feite afkopen.

Schenking. In 1502 schonk Hillegont bezittingen aan vijf Amsterdamse liefdadigheidsinstellingen. Stadsarchief Amsterdam

Vechters misdaad

Het gerecht was duidelijk op de hoogte van de gebeurtenissen die aan deze verzoening voorafgingen; helaas geldt dat niet voor ons. Wel weten we dat Hillegont twintig jaar later, in 1502, nog leefde en inmiddels een welgestelde weduwe was. Zij schonk namelijk de inkomsten uit pachten op meerdere huizen en stukken grond aan de armen- en ziekenzorginstellingen van de stad. Hillegont had haar zaken gedurende haar leven goed op orde gehad.

De geboorte van de stad

Hoe werd Amsterdam de stad die we vandaag kennen? De tentoonstelling De geboorte van de stad. Op zoek naar middeleeuws Amsterdam verkent de fascinerende vroegste geschiedenis van de stad. Ontdek hoe in een paar eeuwen tijd de kleine nederzetting aan de Amstel en het IJ uitgroeide tot een bekend bedevaartsoord en een invloedrijke havenstad, en sta oog in oog met de oudste bekende Amsterdammer. Te zien van 7 maart t/m 6 juli 2025.

meer weten?

* De verhalen die worden gepubliceerd op deze website weerspiegelen niet per se het beleid van de gemeente Amsterdam, maar zijn een creatieve uiting van de makers.