Voor sommige Amsterdamse verhalen moet je naar het buitenland. Kunstenares Jane Hoyake woonde tijdens de Duitse bezetting in een hotel in Amsterdam.
Maar haar dagboeken bevinden zich in het Bishopsgate Institute in Londen. Daar huist het Great Diary Project, met meer dan 19.000 dagboeken het grootste dagboekarchief van Europa. Polly North, mede-oprichter en directeur, onderzocht daar de fascinerende Amsterdamse dagboeken van Hoyake.
Over Hoyake’s leven is maar weinig bekend, behalve de snippers informatie die ze over zichzelf prijsgeeft in haar Engelstalige, spirituele dagboeken. Wel weten we dat ze veel heeft gereisd. Ze werd geboren in 1866, ergens in Nederland, maar woonde later in haar leven ook Genève, Rome en Birmingham. Hoyake arriveerde in Amsterdam op 27 augustus 1939. Na de Duitse inval schreef ze: ‘Oh so many struggles, experiences, stumblings, and tears, tears so often. And on the 10th of May 1940, the Germans invaded my country. Will they ever leave?’
“Zo diep als de wanhoop was, zo groot was de vreugde toen de nazi’s waren verslagen.”
Ze was al in de zeventig en kon om verschillende redenen niet meer weg uit de stad. Hoyake overleefde ternauwernood de Hongerwinter. In maart 1945 schreef ze in haar dagboek: ‘people fall dead in the street, for want of food’. Zo diep als de wanhoop was, zo groot was de vreugde toen de nazi’s waren verslagen. Op 8 mei 1945 schreef ze in haar dagboek: ‘The city is half mad with joy’. Amsterdam was eindelijk bevrijd.
In het onderstaande artikel vergelijkt North de tot nu toe onbekende dagboeken van Hoyake met de gepubliceerde dagboeken van de filosofen Ludwig Wittgenstein en Susan Sonntag.
Dit verhaal is gebaseerd op een hoofdstuk in Amsterdam Diaries, Life Writing and Identity. Urban Lives (Amsterdam University Press 2025). Redactie: Marleen Rensen, Leonieke Vermeer, Laura van Hasselt en Ernestine Hoegen). Vanaf 24 oktober gratis online te lezen
* De verhalen die worden gepubliceerd op deze website weerspiegelen niet per se het beleid van de gemeente Amsterdam, maar zijn een creatieve uiting van de makers.
