Sla navigate over

Kerkmarokkanen

15 oktober 2024
Geschreven
Centrum
Hele stad
Verleden. Het verhaal van Amsterdam
Heden. De stad maken we samen

Op 7 november 1975 gingen in Nederland 182 Marokkaanse arbeiders in hongerstaking, omdat ze het land uitgezet dreigden te worden. Zij hadden geen papieren als een (geldig) paspoort of een werkgeversverklaring, waaruit bleek dat ze 6 jaar of langer in Nederland werkten. Sommige werkgevers weigerden zo'n verklaring af te geven, omdat ze bang waren dat ze daardoor alsnog de premies moesten betalen die ze jarenlang hadden weten te ontduiken.

Hongerstaking in de Duif te Amsterdam zomer van 1978

Werkloosheid

Terwijl veel industriële bedrijven in de loop van de jaren zeventig hun deuren sloten en de werknemers op straat werden gezet, bezon de overheid zich op maatregelen om de nog steeds voortgaande migratie te reguleren en aan te passen aan de veranderende Nederlandse economie. Men wilde vooral de illegale arbeid terugdringen.

Hongerstaking

De grootste groep hongerstakers van 100 Marokkanen verbleef in de Mozes- en Aäronkerk op het Waterlooplein in Amsterdam. Ook in Utrecht en Den Haag gingen Marokkanen in hongerstaking in kerken. Onder leiding van het Komitee Marokkaanse Arbeiders in Nederland (KMAN) wisten de 182 in de Nederlandse samenleving een enorme solidariteitsbeweging op gang te brengen van kerken, vakbonden en politieke partijen. Na toezeggingen van toenmalig staatssecretaris Henk Zeevalking van Justitie werd de hongerstaking op 15 november 1975 opgeheven, maar de kwestie sleepte voort.

Het verblijf in de kerken werd voortgezet. Dit vergde veel organisatie van het pas opgerichte KMAN, dat hierin werd bijgestaan door een inmiddels gevormd steuncomité van Nederlandse activisten. Er werd veel tijd gestoken in het werken aan de dossiers van elke activist persoonlijk. De kerken zorgden voor maaltijden. In 1978 volgde een nieuwe hongerstaking in de rooms-katholieke kerk De Duif op de Prinsengracht in Amsterdam. De acties leidden uiteindelijk op 17 oktober 1978 tot een verblijfsvergunning voor de 182 Marokkanen.

Hongerstaking in de Duif te Amsterdam zomer van 1978

Luister mensen naar wat gebeurde
In de hoofdstad van Holland
Toen we hoorden wat ze besloten:
De vrije arbeiders moeten weg.

Toen we de moskee binnengingen
Zeiden de mensen van de moskee:
Weg jullie uit de moskee!
Toen kwam de bus van de Stichting
En bracht ons naar de kerk
In de stad Amsterdam
De hoofdstad van Holland.

Meteen kwam de pers, met camera’s
En ondervroeg ons
En schreef erover in de kranten.
Christenen en moslims kwamen bijeen.
Elke dag kwamen mensen ons opzoeken
Die het in de krant hadden gelezen
En dokters met dekens en medicijnen
We hebben gehongerstaakt
En niets gegeten of gedronken
Behalve koffie ‘s morgens en ‘s avonds.
We zijn in hongerstaking gegaan
Tegen de bazen, die weigerden
Ons een certificaat te geven
En tegen de beslissing van de
Rechter in Holland.

We zijn dagenlang in de kerk gebleven
Maar we kregen niet wat we wilden
We dachten aan de toekomst
Alsof we in de gevangenis waren
In de stad in Holland.

(gedicht van een hongerstaker in: De Marokkaanse Arbeider, augustus 1978)

Hongerstaking

Op 7 november 1975 gingen in Nederland 182 Marokkaanse arbeiders in hongerstaking, omdat ze het land uitgezet dreigden te worden. Zij hadden geen papieren als een (geldig) paspoort of een werkgeversverklaring, waaruit bleek dat ze 6 jaar of langer in Nederland werkten. Sommige werkgevers weigerden zo’n verklaring af te geven, omdat ze bang waren dat ze daardoor alsnog de premies moesten betalen die ze jarenlang hadden weten te ontduiken.
Terwijl veel industriële bedrijven in de loop van de jaren zeventig hun deuren sloten en de werknemers op straat werden gezet, bezon de overheid zich op maatregelen om de nog steeds voortgaande migratie te reguleren en aan te passen aan de veranderende Nederlandse economie. Men wilde vooral de illegale arbeid terugdringen.

Solidariteitsbeweging

De grootste groep hongerstakers van 100 Marokkanen verbleef in de Mozes- en Aaronkerk op het Waterlooplein in Amsterdam. Ook in Utrecht en Den Haag gingen Marokkanen in hongerstaking in kerken. Onder leiding van het Komitee Marokkaanse Arbeiders in Nederland (KMAN) wisten de 182 in de Nederlandse samenleving een enorme solidariteitsbeweging op gang te brengen van kerken, vakbonden en politieke partijen. Na toezeggingen van toenmalig staatssecretaris Henk Zeevalking van Justitie werd de hongerstaking op 15 november 1975 opgeheven, maar de kwestie sleepte voort.

Verblijfsvergunning

Het verblijf in de kerken werd voortgezet. Dit vergde veel organisatie van het pas opgerichte KMAN, dat hierin werd bijgestaan door een inmiddels gevormd steuncomité van Nederlandse activisten. Er werd veel tijd gestoken in het werken aan de dossiers van elke activist persoonlijk. De kerken zorgden voor maaltijden. In 1978 volgde een nieuwe hongerstaking in de rooms-katholieke kerk De Duif op de Prinsengracht in Amsterdam. De acties leidden uiteindelijk op 17 oktober 1978 tot een verblijfsvergunning voor de 182 Marokkanen.

MAROKKAAN IN MOKUM

Ter gelegenheid van het 750-jarig bestaan van Amsterdam organiseert het Euro Mediterraan Centrum Migratie en Ontwikkeling (EMCEMO) het programma en de reizende expositie "Marokkaan in Mokum". De feestelijke opening zal plaats vinden van 31 oktober tot 3 november in de Posthoornkerk te Amsterdam.

Klik hier voor meer informatie over de expositie

* De verhalen die worden gepubliceerd op deze website weerspiegelen niet per se het beleid van de gemeente Amsterdam, maar zijn een creatieve uiting van de makers.