Stel je voor: je navigatie-app geeft je niet alleen de snelste route, maar ook een die beter is voor de stad en haar bewoners. Dat is precies wat het 'Driving for Values'-project onderzoekt. Is er een slimme manier om verkeer te sturen, zonder bestuurders hun vrijheid van keuze af te nemen?
Het Driving for Values-systeem is een concept voor een nieuwe navigatie-app die automobilisten ‘sociale’ routes voorstelt. Deze routes houden rekening met belangrijke stadskwesties als:
Door deze informatie te delen, kunnen gemeenten bestuurders aanmoedigen om routes te kiezen die beter zijn voor iedereen, zonder hen te dwingen. Dit initiatief vinden we belangrijk omdat Amsterdam groeit en drukker wordt. Tegelijkertijd willen we schonere lucht, veiligere straten voor kinderen, minder geluidsoverlast en leefbare buurten.
Alleen: wat goed is voor de stad, is niet altijd de snelste route voor de individuele bestuurder. Hier komt slimme technologie om de hoek kijken. We kijken 20, 30 jaar vooruit: hoe ziet mobiliteit in onze steden er dan uit? En nog belangrijker is misschien wel het onderzoek naar gedrag en opvattingen van de inwoners van Amsterdam. Staan zij open voor verandering?
Onderzoek toont aan dat mensen bereid zijn hun gedrag aan te passen als ze goede informatie krijgen. Na een melding in de auto zou 84% eerder ruimte maken voor een ambulance. En 60% zou langzamer rijden na een waarschuwing voor een schoolzone. Dit laat zien dat bestuurders best willen meewerken, als ze begrijpen waarom het belangrijk is.
Hier wordt het onderzoek naar de app en de mogelijkheden wat ingewikkelder. Want niemand wil dat een app bepaalt waar je wel of niet naartoe mag. Tegelijkertijd hebben we systemen nodig die het verkeer beter organiseren, zeker in onze drukke stad. De vraag is: hoe vind je de balans?
Het onderzoeksteam testte verschillende versies van de app met 65 Amsterdammers, ontwerpers en onderzoekers. Ze wilden weten: wanneer voelen mensen zich vrij in hun keuzes, en wanneer voelt het als dwang?
Na uitgebreid onderzoek kwam het ‘Driving for Values’-team met zes belangrijke aanbevelingen:
Nieuwe Europese wetgeving maakt systemen zoals dit mogelijk. Steden mogen straks bepalen welke wegen voorrang krijgen, en navigatie-apps zoals Google Maps moeten daar rekening mee houden. Dit betekent dat steden als Amsterdam binnenkort de tools hebben om verkeer slimmer te organiseren. Op zo’n manier dat mensen hun vrijheid behouden.
De stad van de toekomst heeft slimme systemen nodig die iedereen helpen. Bewoners, bezoekers en het milieu. Met doordachte technologie kunnen we het beste van beide werelden krijgen: efficiënt verkeer én leefbare buurten.
Het Driving for Values-project* laat zien dat dit mogelijk is, zolang we technologie ontwikkelen met respect voor mensen en hun drijfveren. Want uiteindelijk gaat het niet om de slimste app, maar om de slimste stad. Een stad waar technologie mensen helpt betere keuzes te maken, zonder die keuzes voor hen te maken.
*Dit onderzoek is uitgevoerd door het Responsible Sensing Lab (AMS Institute en Gemeente Amsterdam) in samenwerking met Nederlandse universiteiten en het ESDiT-consortium.
Voor dit onderzoek werkte het team van AMS Institute samen met het innovatieteam van de gemeente Amsterdam en filosofen van het ESDiT consortium (Ethics of Socially Disruptive Technologies). Dit consortium brengt expertise van verschillende universiteiten en partners samen. AMS Institute is het gezamenlijke onderzoeksinstituut van Wageningen University & Research, TU Delft en MIT. Dit Amsterdamse instituut werkt nauw samen met de gemeente Amsterdam. AMS Institute ontwikkelt en implementeert innovatieve oplossingen voor stedelijke uitdagingen wereldwijd. De focus ligt op mobiliteit, energie, circulariteit, voedsel, klimaat en digitalisering.
* De verhalen die worden gepubliceerd op deze website weerspiegelen niet per se het beleid van de gemeente Amsterdam, maar zijn een creatieve uiting van de makers.
