Sinds de jaren ‘70 wordt Nederland steeds meer geconfronteerd met discriminatie, racistisch geweld en de opkomst van extreemrechtse partijen. Dit leidde tot de oprichting van verschillende antiracisme-organisaties, vaak op initiatief van migrantenorganisaties zoals het KMAN. Een belangrijke gebeurtenis was de moord op de vijftienjarige Kerwin Duinmeijer in 1983. Deze moord leidde tot protesten. De moord wordt jaarlijks herdacht in het Vondelpark bij het standbeeld ‘Mama Baranka’.
Naar aanleiding van de moord op Kerwin Duinmeijer vond op 26 en 27 januari 1984 de Prinsenhofconferentie plaats in het toenmalige stadhuis van Amsterdam aan de Oudezijdsvoorburgwal. Deze bijeenkomst duurde twee dagen en werd georganiseerd door het gemeentebestuur in samenwerking met een comité waarin diverse migrantenorganisaties zoals het KMAN en de Turkse arbeidersvereniging HTIB zaten. Ter voorbereiding hadden de migrantenorganisaties een zwartboek opgesteld waarin discriminatie op tal van terreinen aan de kaak werd gesteld.
Aan het eind van de conferentie werden politieke partijen, vakbonden en gemeentebesturen opgeroepen gezamenlijk stelling te nemen en beleid te ontwikkelen tegen discriminatie en racisme. Verder werd onder andere opgeroepen de extreemrechtse Centrumpartij te verbieden, discriminatie door de politie aan te pakken en migrantenorganisaties te betrekken bij het beleid.
Nadat de gemeente in 2012 een tweede Prinsenhofconferentie organiseerde, volgde een derde conferentie in 2022. Deze laatste conferentie was een initiatief van het Comité 21 Maart in samenwerking met de Alliantie Amsterdammers samen tegen racisme, bestaande uit: Pakhuis de Zwijger, Comité 21 Maart, Collectief tegen Islamofobie en Discriminatie, Zwart Manifest, Oy Vey, Pan-Asian-Connections (PAC) en Amsterdam City Rights. Bij de opening werd de Amsterdamse discriminatie- en racismemonitor gepresenteerd. Hieruit bleek onder andere dat 1 op de 5 Amsterdammers discriminatie ervaart. Bewoners van Amsterdam Zuidoost en Nieuw-West ervaren de meeste discriminatie.
In 1992 werd, onder andere door het KMAN, het Comité 21 Maart opgericht. De naam verwijst naar de door de Verenigde Naties uitgeroepen Internationale Dag tegen Racisme. Het Comité richt zich op het bevorderen van gelijkheid en het bestrijden van racisme en discriminatie in de samenleving.
Op 21 maart 1992 organiseerde het Comité een grote landelijke demonstratie, waaraan 80.000 mensen deelnamen, als reactie op racistische rellen in Nederland en Duitsland. Deze demonstratie leidde tot de oprichting van Nederland Bekent Kleur (NBK), een antiracismeorganisatie die zich inzet voor de rechten van vluchtelingen en tegen racistische partijen. NBK organiseerde jarenlang de jaarlijkse antiracismedemonstraties rond 21 maart en was gevestigd in het kantoor van het KMAN.
Sinds 2014 wordt de jaarlijkse demonstratie weer georganiseerd door het Comité 21 Maart, dat daarnaast ook, in samenwerking met tal van maatschappelijke organisaties, verantwoordelijk is voor de landelijke Week tegen Racisme.
Ongeveer twee derde van de Nederlandse moslims ervaart discriminatie op grond van het geloof. Vanaf 2010 is er meer aandacht gekomen voor deze vorm van discriminatie. Migrantenorganisaties, moskeeorganisaties, politici met een islamitische achtergrond en de website Republiek Allochtonië agendeerden het onderwerp.
In 2012 publiceerde Ineke van der Valk, met steun van EMCEMO, het eerste wetenschappelijke onderzoek in Nederland naar islamofobie. In 2013 richtte EMCEMO het Collectief tegen Islamofobie en Discriminatie (CTID) op, later volgden onder andere organisaties als Meld Islamofobie en S.P.E.A.K. Deze organisaties publiceerden samen met Izi Solutions in 2022 het Manifest tegen Islamofobie dat in 2024 een update krijgt. Samen met projectbureau Zasja publiceerde het CTID in 2022 de resultaten van een actieonderzoek naar moslimdiscriminatie in Amsterdam.
Marokkaan in Mokum heeft een rijk gevuld programma dat verspreid over heel 2025 plaatsvindt. Van 3 tot en met 7 maart 2025 is bij Stichting Argan de expositie Marokkaan in Mokum te bezichtigen. De tentoonstelling belicht de geschiedenis, cultuur en bijdrage van Marokkanen in Amsterdam.
* De verhalen die worden gepubliceerd op deze website weerspiegelen niet per se het beleid van de gemeente Amsterdam, maar zijn een creatieve uiting van de makers.
