Thuiskomen in Weesp

Marwa Zamaray’s inzet voor een betere wereld

Marwa Zamaray kwam op 12-jarige leeftijd naar Nederland, als de derde van zes kinderen, samen met haar alleenstaande moeder, gevlucht uit Afghanistan. Ze woont nu in Weesp met haar vriend en hun twee dochters van anderhalf en zeven maanden oud.Marwa’s ervaring als vluchteling inspireert haar om zich in te zetten voor wereldvrede en verbetering van de wereld, aangemoedigd door de kracht en vastberadenheid van haar moeder en een mentor, mevrouw Menting. In haar eigen woorden: “Dagelijks reflecteer ik op onze successen en herkomst, wat mij stimuleert om alles uit het leven te halen en een positieve bijdrage te leveren aan de wereld.” Als erkenning voor haar inzet is Marwa benoemd tot ambassadeur van het EU Climate Pact door de Europese Commissie. Ze heeft ook samengewerkt met vooraanstaande internationale bedrijven om onrecht en uitbuiting in de mode-industrie te bestrijden.

Jij bent naar Weesp gekomen als politieke vluchteling. Kun je wat meer vertellen over hoe dit is gegaan?

Toen ik acht was, vertrokken we uit Afghanistan. Mijn herinneringen aan Afghanistan zijn levendig: de indrukwekkende bergen, picknicken, buitenspelen, omringd door veel familie. Mijn vader was toen nog bij ons, maar na zijn ontvoering hoorden we niets meer van hem. Toen de oorlog begon, moesten we vluchten. Mijn moeder is buitengewoon moedig. Ze heeft ons gered en ons naar een veilige plek gebracht. Als alleenstaande moeder had ze het niet makkelijk, maar ze zorgde ervoor dat we goed opgevoed werden en dat we kansen kregen voor een waardig leven. Ze is meer dan een moeder voor ons. Ze is onze coach, mentor, en steunpilaar, en leerde ons volhouden, zelfs in de moeilijkste omstandigheden.

We kwamen in 1998 aan in Weesp en verbleven eerst enkele maanden in een asielzoekerscentrum. Nadat we onze verblijfsvergunning hadden ontvangen, kregen we een cascowoning toegewezen, zonder enige inboedel. De gemeenschap van Weesp bood ons geweldige steun. Een buurman gaf ons zelfs een televisie, en we werden doorverwezen naar tweedehandswinkels en vlooienmarkten. De warmte en hulp van de Weespers hebben een diepe indruk op ons gemaakt en waren van onschatbare waarde. Ze assisteerden bij schoolinschrijvingen, sportactiviteiten, en hielpen ons overal waar nodig om ons te helpen settelen en integreren in de gemeenschap.

Hoe was het voor jou als kind om in een nieuw land te zijn, vooral gezien de verschillen in achtergrond en omgeving?

Hoewel we al veel hadden gereisd in landen rondom Afghanistan voor de oorlog, maar Nederland was een enorme cultuurschok. Wij, een gezin van zes kinderen met een alleenstaande moeder, waaronder mijn jongste broertje van zes, ondervonden dit sterk. De mensen in Weesp waren enorm behulpzaam en ook nieuwsgierig. Ik vond het moeilijk om aan mijn klasgenoten uit te leggen waarom we moesten vluchten, over de onveiligheid, mijn ervaringen met oorlog, de geur en het geluid van bombardementen. Dit waren aspecten die zij alleen kenden uit geschiedenislessen over de Tweede Wereldoorlog. Ik kwam uit een gebied waar oorlog een realiteit was, en het was voor mijn klasgenoten moeilijk te bevatten dat veiligheid en vrede niet overal vanzelfsprekend zijn.

Zou jij nog naar Afghanistan kunnen/willen?

Ja, ik zou graag terug willen gaan naar Afghanistan. Echter, de mogelijkheid om dat te doen is gecompliceerd, vooral nu de Taliban weer aan de macht zijn. Als politieke vluchtelingen mochten we in eerste instantie vijf jaar lang niet terug. Hoewel het daarna theoretisch mogelijk was, bleef de veiligheidssituatie precair. Mijn moeder is wel teruggegaan, maar zij nam mij niet mee. Ze was bezorgd dat ik, geconfronteerd met mensenrechtenschendingen, niet passief zou kunnen blijven en zou ingrijpen, waardoor ik mezelf in gevaar zou brengen.

Is er iemand die jou het meest is bijgebleven na de komst in Weesp?

Ja, de persoon die mij het meest bijbleef na aankomst in Weesp was mevrouw Menting, een gepensioneerde docente Nederlandse taal. Zij was als een engel voor ons. Ze onderwees ons Nederlands met behulp van boeken uit haar tijd als docent. Na schooltijd en in de zomervakantie gingen we naar haar huis voor Nederlandse lessen. Mijn moeder kookte af en toe speciaal voor mevrouw Menting, daarbij rekening houdend met haar voorkeur voor minder pittig eten. Er was een wederzijdse nieuwsgierigheid en waardering voor elkaars culturen en gewoontes.

Als vluchteling onderweg had ik een flinke onderwijsachterstand opgelopen. Door de lessen van mevrouw Menting leerde ik steeds meer Nederlandse woorden, wat mij hielp om meer te lezen en beter te begrijpen wat er om mij heen gebeurde. Na slechts twee maanden bij mevrouw Menting kon ik zelfs toelatingsexamens afleggen en werd ik toegelaten tot een HAVO/VWO schakeljaar.

Mevrouw Menting heeft jouw leven een beetje vormgegeven?

Zeker, mevrouw Menting heeft een aanzienlijke impact op mijn leven gehad. Zij is een van die bijzondere vrouwen die door haar toewijding mijn leven ingrijpend heeft veranderd en mij een toekomst heeft gegeven waarvan ik niet eens durfde te dromen. Destijds waren we ons niet bewust van mijn dyslexie en de daarmee gepaard gaande leesproblemen. Mevrouw Menting was uiterst geduldig in haar aanpak; ze nam de tijd om dingen uit te leggen, voor te lezen, te beschrijven, en ze oordeelde niet over mijn fouten. Haar begrip en ondersteuning waren onmisbaar in mijn ontwikkeling.

Hoe heeft jouw leven zich verder ontwikkeld na de HAVO?

Na de HAVO heb ik mijn ambities en carrièredoelen verder nagestreefd. Ik had diverse dromen, variërend van piloot worden tot president, maar het pad daarheen was onduidelijk. Uiteindelijk koos ik voor de modewereld, aangetrokken door het glamoureuze aspect ervan. Echter, ik werd snel geconfronteerd met de schaduwkanten van deze industrie.

Mijn carrière nam uiteindelijk een wending naar het bestrijden van gedwongen arbeid en het bevorderen van duurzaamheid binnen de mode-industrie. Mijn werk lijkt nu op dat van een CSI-agent die onderzoek doet naar misstanden in de industrie, met als doel bedrijven te helpen verbeteren en misbruik te voorkomen. Ik ben tevreden met deze combinatie van een vleugje mode en mijn humanitaire activisme. Er zijn wereldwijd nog steeds veel misstanden, ook in de mode-industrie. Recente cijfers wijzen uit dat er meer dan 50 miljoen mensen wereldwijd slachtoffer zijn van moderne slavernij. In Nederland schommelt dit aantal tussen de vijfduizend en zevenduizend, vooral onder arbeidsmigranten.

Jij hebt veel gereisd en op verschillende plekken gewoond en bent weer terug in Weesp?

Ja, ondanks mijn vele reizen en verblijven in verschillende steden zoals New York, Los Angeles, Hong Kong, Istanbul, Milaan en Parijs, heeft Weesp altijd een speciale plek in mijn hart behouden. Elke keer na een zakenreis voelde ik me verheugd om terug te keren naar Weesp. Weesp is echt mijn thuisbasis, ongeacht waar mijn reizen mij naartoe brengen.

Ik hoop dat de groei en ontwikkeling van Weesp zullen resulteren in de realisatie van verbeterde faciliteiten, zoals openbare vervoer, parken, kinderopvang, een moderne gym, ter ondersteuning van deze expansie. Voor mij is het cruciaal dat ondanks deze vooruitgang de sterke gemeenschapszin, onderlinge betrokkenheid en het zorgdragen voor elkaar behouden blijven, wat naar mijn mening de ware charme van Weesp vormt. Ik had zelfs plannen om dagactiviteiten voor eenzame ouderen in Weesp te organiseren, maar vanwege de pandemie moest ik dit even uitstellen. Ondertussen is mijn tweede dochter geboren, maar het idee staat nog steeds op mijn planning.

Wat is jouw drijfveer? Wat geeft jou energie?

Mijn primaire drijfveer zijn mijn kinderen sinds hun geboorte. Echter, mijn diepere motivatie is geworteld in mijn ervaringen als vluchteling. Ik ben naar Nederland gekomen en heb hier een veilig en waardig leven kunnen opbouwen. Deze kans, die ik gekregen heb, stimuleert mij om alles uit mijn leven te halen en actief bij te dragen aan het creëren van een betere wereld voor anderen. Dit gevoel van verantwoordelijkheid is wat mij dagelijks inspireert en motiveert.

Heb je een favoriete plek in Weesp waar je graag naartoe gaat voor rust of als herinnering?

Mijn favoriete plek in Weesp is zonder twijfel mijn eigen huis, en ook het huis van mijn moeder, waar we als familie samenkomen voor gezellige etentjes met door haar bereide maaltijden. Ongeacht waar ik in de wereld ben geweest en hoe luxe de restaurants ook zijn, niets overtreft de gerechten van mijn moeder. Daarnaast is er in Weesp een Italiaans restaurant, Selene, dat ik erg waardeer. Ze creëren een huiselijke sfeer, met een gezellige tafelschikking waar iedereen dicht bij elkaar kan zitten en genieten. Dit zijn de plaatsen in Weesp die voor mij het meest betekenisvol zijn en waar ik graag naartoe ga voor rust en herinnering.

Weesp of Amsterdam?

Je kan Weesp en Amsterdam niet direct met elkaar vergelijken, maar gelukkig hoeven we ook niet te kiezen, aangezien Weesp nu onderdeel is van Amsterdam. Amsterdam is natuurlijk een geweldige stad, waar ik onvergetelijke momenten heb beleefd tijdens mijn studie en als young professional. Toch kozen we uiteindelijk voor een terugkeer naar Weesp. Het is soms nodig om een plek te verlaten om de echte waarde ervan te beseffen. Mijn broertje en zussen wonen ook in Weesp, dicht bij elkaar. We hebben allemaal grootse ambities en streven ernaar om die te realiseren. Dit kan uitstekend vanuit een vertrouwde plek dat rust biedt. Weesp geeft ons de ideale mix van stad, bereikbaarheid, rust en hecht gemeenschapsgevoel. Dit maakt het voor ons een bijzondere en waardevolle plaats.

Noot van de auteur:

Marwa’s verhaal is inderdaad inspirerend en spreekt van hoop, vastberadenheid, en sterke familiebanden. Haar ervaringen en woorden resoneren niet alleen als een verhaal van persoonlijke triomf, maar ook als een pleidooi voor het koesteren van onze oorsprong en het streven naar een wereld waar iedereen een veilig en waardig leven kan leiden. In onze vaak hectische en veeleisende wereld, herinnert Marwa ons aan de kracht van liefde en familie. Deze krachten stellen ons in staat om, net zoals zij heeft gedaan, volhardend onze eigen paden te bewandelen en een positieve impact te hebben op de wereld om ons heen.

Auteur: Maria Mihailova.

Ongekend Weesp is een project in het kader van Amsterdam 750.