Sla navigate over

Woonoord Atatürk

15 mei 2024
Tekst
Noord
Kunst, Cultuur & Erfgoed
Maatschappij & Gemeenschap
Gedeelde Geschiedenis

In 1978 werd in Amsterdam-Noord een monument aangelegd als herinnering aan het speciale woonoord voor Turkse arbeiders dat hier tussen 1966 en 1978 stond. Het kreeg de naam Atatürk, naar Mustafa Kemal Atatürk, de stichter en eerste president van de moderne Republiek Turkije. Vanaf 1967 woonden er vooral veel Turken die als gastarbeiders kwamen werken op de scheepswerf van de Nederlandse Dok en Scheepsbouw Maatschappij (NDSM).

Woonoord Atatürk. Stadsarchief Amsterdam.

Barakken

Woonoord Atatürk bestond uit 34 witgeschilderde houten barakken. In elke barak konden acht mannen wonen. Een barak had een woonkamer en twee slaapzalen, een toilet, een badkamer en een berging. Verder waren er op het terrein onder andere een ziekenzaal, een ruimte die als moskee diende, een bibliotheek en een kantine. Op de binnenplaats konden de bewoners voetballen. Ze richtten er de eerste Turkse voetbalclub van Nederland op: Ataspor. Het Turkse woonoord werd een ontmoetingsplek voor Turken uit heel Amsterdam.

Toen de Nederlandse regering in de jaren zeventig strenger werd met het toelaten van arbeiders uit het buitenland, besloten veel Turken definitief in Nederland te blijven. Ze waren bang dat ze Nederland niet meer in zouden mogen als ze teruggingen naar Turkije. Ze lieten hun gezinnen overkomen en gingen elders in Amsterdam wonen.

De straat van het voormalig woonoord in Noord heet nog steeds Atatürk. Op het monument staat in het Turks en het Nederlands de tekst ‘Vrede in huis, vrede in de wereld’. Behalve een herinnering aan het verblijf van Turkse werknemers, gedenkt het monument ook Kemal Atatürk (1880-1938). De naam van deze Turkse staatsman representeert zijn belang in de geschiedenis van het Turkse volk. Atatürk betekent ‘Vader der Turken’.

Gedenkteken Atatürk door kunstenaar M. Turkmen.
De barakken van woonoord Atatürk. Stadsarchief Amsterdam.

* De verhalen die worden gepubliceerd op deze website weerspiegelen niet per se het beleid van de gemeente Amsterdam, maar zijn een creatieve uiting van de makers.