Zijn wieg stond in Oud-Zuid, dicht bij het Olympisch Stadion, maar het grootste deel van zijn leven bracht Han Varkevisser door in Nieuw-West. Het stadsdeel is net zo divers als de muziek die Han speelt met zijn muziektrio. Al is er door de jaren heen, zo heeft hij zelf ervaren, veel veranderd.
Han: “Vroeger was Plein 40-45 nog onontgonnen gebied. Toen stonden aan de overkant van de Haarlemmertrekvaart nog boerderijen. De koeien liepen hier los tussen de nieuwbouw door. Dit hele stuk was onbebouwd. Nu staat er een grote flat achter je. Je kunt het je bijna niet voorstellen.”
“Toen ik hier kwam wonen, noemden ze het de Westelijke Tuinsteden. Veel groen en ruimte, licht, lucht en gezondheid. Maar dat idee heeft Amsterdam noodgedwongen moeten laten varen vanwege de woningnood. En dus werden de ruimte en het groen ingeruild voor verdichting. Dat zie je ook bij het Osdorpplein, waar tussen alle bestaande huizen grote gebouwen worden neergeplempt om maar te voldoen aan de vraag naar woningen.”
“De verdichting is een zegen voor de huisvesting, maar als er geen adequaat beleid wordt ontwikkeld, over scholing, armoedebestrijding, fatsoenlijke kansen voor mensen, noem het maar op, dan gaat het mis. We hebben meer dan 155.000 mensen in Nieuw-West. Maar iedereen leeft keurig in de eigen bubbel. En al die bubbels? Die leven ook nog eens langs elkaar heen. Dat vind ik eng. Want je moet mét elkaar leven. De gemeente heeft daar verantwoordelijkheid. Die moet met beleid komen. En als ze het niet kunnen, dan gaan ze het maar leren.”
“Toen ik bij de politie werkte en aan een chef vertelde waar ik woonde, zei hij: ‘Ja, daar moet je je kinderen niet naartoe sturen. Dan weet je zeker dat ze crimineel worden.’ Dan sta je al 2-0 achter. Daarom is het zo belangrijk om ook binnen de overheid, binnen de politie, te zorgen voor genoeg diversiteit. Je moet proberen om vertrouwen te winnen en mensen te werven uit die hoek. Alleen zo kun je bruggen bouwen en nader tot elkaar komen.”
“Ik heb niet alleen de gebouwen en het landschap zien veranderen, maar ook de discriminatie in Amsterdam. Van het centrum tegen de rest. Eigenlijk moet ik zeggen, binnen de ring ten opzichte van buiten de ring. Dat zie ik heel sterk, dat voel ik heel sterk. En daar ben ik ook verdrietig over.”
“Er wordt slechter voor ons gezorgd buiten de ring dan voor het deel van de stad binnen de ring. Neem bijvoorbeeld de vernieuwing van het Ecuplein. Daar woonde ik dichtbij. Daar liggen nu grote stenen schijven op de grond, met namen van bomen erop in plaats van échte bomen. En er liggen stenen gevelstukken die ergens in de binnenstad aan een gebouw hebben gezeten. Zogenaamde kunst. Verder staat er niks bij. Het is gewoon op de grond gepleurd, en dan denk ik: wat moeten we hiermee? Ik krijg soms het gevoel dat gemeentebestuurders denken: o ja, hier hebben jullie ook wat in Nieuw-West.”
“In mijn tijd bij de gemeentepolitie en regiopolitie heb ik veel meegemaakt. Maar er is één ding dat ik nooit zal vergeten: de krakersrellen in de Vondelstraat in 1980. Geen woning, geen kroning. Vroeger, als je de politieschool had afgerond, liep je 3 maanden verplicht mee met de Mobiele Eenheid. In het zogenoemde Paraat Peloton. Je kreeg 2 maanden een opleiding, en 1 maand stond je paraat. Vandaar de naam. En precies in die tijd hadden de krakers een barricade opgegooid bij de Vondelstraat, over de tramrails. En die jonkies van het Paraat Peloton? Die werden helemaal onder de voet gelopen. Die rellen duurden een paar dagen. Toen kwamen de tanks binnenrijden. Dat was echt oorlog. Het zal me altijd bijblijven.”
“Niet alleen de stad is veranderd. Amsterdam heeft ook mij veranderd. Ik heb veel meer respect voor minderheden. De stad heeft me doen nadenken over mijn eigen witte superioriteitsgevoelens. De manier waarop Amsterdam omgaat met bijvoorbeeld vluchtelingen, en die huisvest en opneemt. Dat heeft me geholpen om even na te denken voordat ik m’n mond opentrek. De stad heeft mijn vooroordelen laten rammelen.”
“Ik vind het verschrikkelijk, dat egoïsme dat je tegenwoordig ziet. Terwijl je zelf eigenlijk alles al hebt. Als je hier op Plein 40-45 om je heen kijkt, zie je allerlei mensen van verschillende achtergronden en afkomst. Sommigen zijn ver van hun familie weg. Die zijn niet hier omdat ze het zo goed hadden waar ze vandaan kwamen. Laat elkaar gelukkig zijn. Ik perk mijn vrijheid een klein beetje in om de ander meer ruimte te geven. Daar verlies ik verder niets mee. Mijn recht weegt niet zwaarder dan dat van een ander.”
“Op het plein staat ook het Vrijheidscarillon. Mijn ouders waren uitgenodigd voor de feestelijke opening. Die zaten hier op een stoeltje. Dat moet prachtig zijn geweest. Het carillon doet me denken aan de bevrijding. Aan vrijheid. Het is een teken dat we mogen en kunnen doen wat we willen. Een recht waar anderen voor hebben gestreden. Dat moeten we koesteren.”
“De stad mag nooit de humor verliezen. En dat stukje eigenheid. Over humor gesproken: toen de afkoop van de erfpacht werd ingevoerd, heb ik daar veel leedvermaak om gehad. Mensen moesten ineens tienduizenden euro’s betalen voor hun optrekje binnen de ring. Die waren woest, en stiekem vond ik dat wel leuk. Maar goed, dan heb je ook ’tante Jo en ome Henk’ uit de Jordaan die van hun spaarcentjes een pandje hadden gekocht en die erfpacht helemaal niet konden betalen. Die werden gedwongen hun huis te verkopen en naar Almere te vluchten. Of Purmerend, zoals vele andere Amsterdammers. In de binnenstad zie je de nostalgie van vroeger. Maar of er nou echt Amsterdammers tussen zitten…?”
“Ik hoop dat het stadsbestuur luistert naar alle Amsterdammers, ook die van buiten de ring. Samengevat is het simpel. De stad is in 75 jaar veel veranderd. Soms word je gedwongen om door omstandigheden je beleid te veranderen. Niets blijft hetzelfde. Ook dat is Amsterdam. Maar ik ben hier geboren, ik heb hier gewoond en ik ga hier dood. Amsterdam is mijn thuis. Mokum.”
Met dank aan de redactie van de gemeente.
* De verhalen die worden gepubliceerd op deze website weerspiegelen niet per se het beleid van de gemeente Amsterdam, maar zijn een creatieve uiting van de makers.
