Amsterdam RealTime (ART) werd in 2002 gelanceerd door de Waag, het ‘futurelab’ voor technologie en samenleving. De makers wilden het stedelijke leven van Amsterdam in real-time visualiseren. Vijfenzeventig vrijwilligers kregen een draagbaar GPS-apparaat waarmee hun exacte geografische posities gedurende twee maanden werden vastgelegd. Deze data werd gevisualiseerd tegen een zwarte achtergrond, wat leidde tot een nieuwe soort stadskaart zonder straatnamen of gebouwen, maar met de bewegingen door de stad van echte individuen. Dit werd een soort "dagboek in sporen".
ART bood een participatief element waarbij andere burgers toegang hadden tot de real-time data, zowel online als in de tentoonstelling “Maps of Amsterdam 1866–2000” in het Amsterdamse Stadsarchief. Bezoekers konden zo een hedendaagse live versie van Amsterdam zien, gecreëerd met moderne technologie.
Critici hebben ART geprezen voor het pionieren met GPS-technologieën, maar ook bekritiseerd vanwege het negeren van de donkere kanten van surveillance en biopower. Meer dan twintig jaar later wordt het project opnieuw bekeken in de context van veranderende media, big data en deep maps. Hierbij wordt de nadruk gelegd op het belang van storytelling en de politieke potentie van collectief het dagelijks leven in kaart brengen.
Een gerelateerd project is de Amsterdam Time Machine, die persoonlijke verhalen en historische data gebruikt om ‘deep maps’ te maken. Bijvoorbeeld, het project “Amsterdam Diaries Time Machine” verzamelt en presenteert persoonlijke verhalen van vrouwen in Amsterdam tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op de website zijn dagboekfragmenten gekoppeld aan locaties. Beide projecten benadrukken de waarde van persoonlijke verhalen in het begrijpen en transformeren van stedelijke ruimte.
Dit verhaal is gebaseerd op een hoofdstuk van Helga Lenart-Cheng in Amsterdam Diaries, Life Writing and Identity. Urban Lives (Amsterdam University Press 2025). Redactie: Marleen Rensen, Leonieke Vermeer, Laura van Hasselt en Ernestine Hoegen). Vanaf 24 oktober gratis online te lezen
* De verhalen die worden gepubliceerd op deze website weerspiegelen niet per se het beleid van de gemeente Amsterdam, maar zijn een creatieve uiting van de makers.
