Frituurfilosoof Abi Patat: ‘Mensen voelen zich veilig bij mij’

Wijze lessen

In het tuinhuis van Abi (63, echte naam: Selahattin Vural) in Geuzenveld is het stil. Te stil, als het aan de misschien wel populairste patatbakker van Amsterdam ligt. ‘Ik wil verhalen kunnen vertellen. De snackbar was mijn podium. Nu ben ik een acteur zonder publiek’, zegt Abi. Patat bakken kan hij als de beste, maar hij staat in de wijk ook bekend als grote verbinder. Daar kreeg hij in 2018 zelfs de Amsterdamspeld voor. ‘Mensen voelen zich veilig bij mij. Welke leeftijd, kleur, nationaliteit of religie je ook hebt, Abi is er voor iedereen.’

Klanten krijgen niet alleen mayo bij hun patatje, Abi strooit ook met wijze lessen. Vandaar ook zijn bijnaam: patatfilosoof. ‘Als kleine ondernemer heb je een sociale functie’, vindt hij. ‘Als je het moeilijk hebt of eenzaam bent, kun je naar de psycholoog. Maar je kunt ook bij mij een patatje halen. Dat is veel goedkoper en net zo effectief.’

Krentenbollen

Vroeger waren er meer ontmoetingsplekken in de buurt. ‘Je had een slager, groenteboer, bakker en een bruine kroeg waar je even een praatje kon maken. Allemaal Nederlandse ondernemers’, vertelt Abi. ‘Ik was hier de eerste allochtoon.’ In 1997 namen Abi en zijn vrouw Fatma de Hollandse bakkerswinkel aan de Jan Tooropstraat over, de bakker bleef het brood leveren. Of ze iets wisten van krentenbollen en volkorenbrood? ‘Totaal niet’, lacht Abi. ‘Ik had best wat te bewijzen tussen al die Nederlandse ondernemers. Maar zo ben ik: neus dicht en springen.’ De broden vlogen de eerste jaren over de toonbank.

In vlammen op

Toen de oude bewoners vertrokken, veranderde de Jan Tooropbuurt langzaam in een probleemwijk, zegt Abi. ‘Van het winkelaanbod bleef weinig over. Niemand wilde meer meergranenbollen en tarwebrood.’ Abi toverde zijn zaak twee jaar na de opening om tot een snackbar. Want, zo zegt hij: ‘Iedereen eet patat.’ Hij bleek gelijk te hebben, maar er braken moeilijke tijden aan. Zo zorgde een molotovcocktail in 2014 zelfs dat zijn zaak in vlammen opging. ‘Gelukkig heeft de buurt nu weer een gezellige dorpscultuur’, zegt Abi. Aan opgeven heeft hij nooit gedacht. ‘Ik word de oudste patatbakker van Nederland. Niemand anders dan ikzelf bepaalt wanneer ik stop.’

Twee boeken

Ook nu is stoppen geen optie. ‘Over een paar jaar ga ik op mijn oude plek in een nieuw pand verder. Maar in de tussentijd wil ik een patatkeet op de hoek van de straat.’ De vergunning is al aangevraagd. ‘De buurt heeft Abi nodig en Abi zijn publiek’, zegt hij. Nu Abi zijn verhalen niet kan vertellen, schrijft hij ze op. Teruggetrokken in zijn tuinhuis werkt hij aan twee boeken. Eén over hoe zijn vader als gastarbeider van Turkije naar Nederland kwam. En één over zijn eigen geschiedenis. Ook is er vorige maand een nieuwe documentaire over de patatbakker uitgekomen. ‘Prachtig’, vindt Abi dat. ‘De première hebben we samen met de buurt gevierd.’ Voorlopig blijft hij in zijn tuinhuis. ‘Ik wil niet zien hoe mijn zaak wordt gesloopt.’

Tekst: Marijn Ruhaak
Foto’s: Jonne Lucia
Gasthoofdredacteur: Claire van der Mee