In de beginperiode kwamen Marokkaanse arbeidsmigranten meestal alleen naar Nederland, terwijl hun gezinnen in Marokko achterbleven. Zij ondersteunden hun families financieel door geld over te maken naar Marokko. Ondanks de economische crisis in Nederland, waren de toekomstperspectieven in Nederland beter dan in Marokko. Daarom besloten vanaf 1975 steeds meer Marokkaanse arbeidsmigranten om hun gezinnen naar Nederland te halen en zich permanent in Nederland te vestigen.
De overgang voor vrouwen en kinderen die in het kader van gezinshereniging naar Nederland kwamen, verliep geregeld moeilijk. De vrouwen verloren soms de zelfstandigheid die ze in Marokko wel hadden gehad en werden geconfronteerd met een verblijfstitel die afhankelijk is van die van hun man. Dit leidde soms tot spanningen binnen gezinnen.
Met de gezinsvorming en gezinshereniging in de jaren ‘70 en ‘80 groeide het aandeel vrouwen in de Marokkaanse gemeenschap. Hierdoor ontstond de behoefte aan vrouwenorganisaties. De Marokkaanse Vrouwen Vereniging Nederland (MVVN) werd in 1982 opgericht, onder leiding van Khadija Arib, die later voorzitter van de Tweede Kamer werd. Andere bekende voorzitters waren Nora Azarkan, Fenna Ulichki en Ikram Chiddi.
De organisatie begon met laagdrempelige activiteiten zoals alfabetiseringscursussen, voorlichting en trainingen. Daarnaast zette de organisatie zich ook politiek in, zowel in Nederland als in Marokko, voor meer rechten voor vrouwen. Ze ondersteunden bijvoorbeeld vrouwen die werkten of wilden werken, vrouwen die slachtoffer waren van huiselijk geweld, en streden voor verbeteringen in het Marokkaanse familierecht (mudawannah). Vanaf de jaren ‘80 voerde de MVVN campagnes voor het zelfstandig verblijfsrecht voor migrantenvrouwen. In de jaren ‘90 verzette de MVVN zich tegen een voorstel om echtscheidingen volgens islamitisch recht in Nederland te erkennen, wat mannen in staat zou stellen te scheiden zonder instemming van hun vrouw. De MVVN bleef zich ook in de afgelopen decennia inzetten voor belangrijke thema’s als ongunstige wetgeving voor vrouwen in Marokko en Nederland, huwelijkse vrijheid, huiselijk geweld en het achterlaten van vrouwen in Marokko.
Behalve de MVVN zijn er in Amsterdam vele andere organisaties van Marokkaans-Amsterdamse vrouwen actief (geweest). De meeste organisaties zijn zich in de loop van de jaren gaan richten op vrouwen van diverse achtergronden. Voorbeelden van enkele organisaties die zijn opgericht door Marokkaans Amsterdamse vrouwen:
Opgericht in 1985, focuste Organisatie van Marokkaanse Vrouwen Amsterdam (OMVA) zich op het betrekken van moeders bij het onderwijs van hun kinderen om onderwijsachterstanden te verminderen.
Opgericht in 2001 door Fatima Sabbah, helpt Nisa4Nisa migrantenvrouwen zelfstandiger te worden en beter te integreren in de samenleving, terwijl ze hun eigen identiteit behouden.
Opgericht door Fatima Ouahou, biedt Malak ondersteuning aan vrouwen en gezinnen, met speciale aandacht voor kinderen met beperkingen. Ze zetten zich in voor inclusief onderwijs en maatschappelijke participatie.
Stichting Samen Sterk Vrouwen West is een organisatie voor en door vrouwen uit Amsterdam West met als doel het activeren en empoweren van kwetsbare vrouwen zodat alle vrouwen volwaardig kunnen meedoen aan de Amsterdamse en Nederlandse samenleving.
S.P.E.A.K. is een collectief opgericht door Nawal Mustafa, Berna Toprak, Saida Derrazi en Ibtissam Abaâziz. Het is een platform voor moslimvrouwen dat zich uitspreekt tegen structurele uitsluiting, islamofobie en voor het recht op zelfbeschikking.
Marokkaan in Mokum heeft een rijk gevuld programma dat verspreid over heel 2025 plaatsvindt. Van 3 tot en met 7 maart 2025 is bij Stichting Argan de expositie Marokkaan in Mokum te bezichtigen. De tentoonstelling belicht de geschiedenis, cultuur en bijdrage van Marokkanen in Amsterdam.
* De verhalen die worden gepubliceerd op deze website weerspiegelen niet per se het beleid van de gemeente Amsterdam, maar zijn een creatieve uiting van de makers.
