Voor haar 750ste verjaardag kreeg Amsterdam een dansend cadeau van Het Nationaal Ballet. Meer dan 100 bewoners uit alle acht stadsdelen dansten mee. Gemma Geurts was een van hen.
Diep in de krochten van de Stopera lopen vierentwintig vrouwen en één man door de wirwar aan gangen. We volgen Sam, onze dance captain op weg naar een studio van Het Nationaal Ballet. Wij zijn de Centrumgroep. De komende maanden leren we tien dansfrases, ons aandeel aan de dansvoorstelling Heel Amsterdam danst.
In elk stadsdeel oefent een groep bewoners, variërend van een salsagroep uit Weesp tot een groep jonge hiphoppers uit Zuidoost. Zijn wij van die jonge sprietjes? Afgetrainde ballerina’s? Absoluut niet. Veel van ons hebben een paar kilootjes meer, grijs of geverfd haar en rimpels. Gemiddelde leeftijd? 70.
Alles aan ons is wat strammer en stijver. Dat is een wetmatigheid naarmate je verder boven de 50 komt. Dansen wij er minder om? Nee. Elke week dansen wij vol overgave bij DanceConnects dat danslessen verzorgt voor vijftig- tot honderdjarigen. Zo blijven we in conditie.
We dansen op In C, een compositie van Terry Riley uit 1964. Het stuk bestaat uit 53 fragmenten van 1 maat in de toonsoort c. Elk orkestlid bepaalt zelf hoe vaak die een fragment herhaalt. De muziek is minimalistische. Voor wie daar niet bekend mee is ligt het onwennig in het gehoor.
In coronatijd ontwierp choreografe Sasha Waltz voor elk In C-muziekfragment een dansfrase. Ook de dansers bepalen zelf hoe vaak ze een frase herhalen. We mogen zelfs variëren op de frases of met andere dansers uitvoeren. Daarover wordt vooraf niets afgesproken. Je kijkt elkaar aan of reikt met een been, een arm: zullen wij samen …? Zo is elke voorstelling elke seconde anders.
Als we de deur opentrekken van de repetitiestudio vliegt er soms nog een professionele danser door de lucht. Die studio’s zijn gigantisch, net als de spiegelwanden. We leren dansfrases met aansprekende namen als Angry apple, Arabesk en Calamari. De bewegingen van elke frase luisteren nauw. We imiteren Sam, denken we. Soms filmt ze ons en zien we hoe slordig onze uitvoering is. We leren secuurder bewegen.
Drie, vier frases is te doen. Bij de vijfde, de zesde frase breekt ons het zweet uit. Wat kwam er ook alweer na Blue? Komt Smoke vóór of ná Eleven of nog voor Shoulder? Bewegen we bij Ban in vier richtingen of alleen van links naar rechts? Ons lichaam moet alle bewegingen leren, ons hoofd alle afspraken. Voordat de paniek toeslaat nemen we een slokje water. Wat ook helpt: thuis oefenen, elke dag.
We krijgen regelmatig bezoek van filmploegen. Al tijdens de repetitieperiode zendt AT5 de eerste afleveringen uit. Zo spotten we in een uitzending een danser uit een ander stadsdeel met een spiekbriefje op de onderarm. We grinniken opgelucht.
Voorafgaand aan het gezamenlijk optreden danst iedere dansgroep haar In C-frases in het eigen stadsdeel. Wij dansen op Hemelvaartsdag op de Nieuwmarkt. Na een Chinese drakendans en een ballet van de Junior Company zijn wij aan de beurt. Op een lichtblauw podium rukt de wind aan onze blauwe kostuums, een zwerm duiven vliegt over en kerkklokgebeier accentueert Rileys muziek.
Een danser uit West zag ons en vond ons zo elegant. Een onverwacht compliment. Ikzelf kijk bij de stadsdeelvoorstellingen in Noord en Zuidoost. Sommige frases zijn hetzelfde als die van ons, sommige totaal anders. Ik kijk met een analytisch oog en toch raak ik soms ontroerd. Dat is wat dans kan doen.
Repeteren op het megagrote toneel van het Nationaal Ballet is intimiderend. Daar staan we dan met meer dan honderd Amsterdammers voor 1600 lege stoelen. Op 15 juni zal het volle bak zijn. Het Balletorkest en studenten van het Amsterdams Conservatorium begeleiden ons. Al dansend leggen we benen op heupen, handen op schouders, ook bij Eli die meedanst in zijn rolstoel. Alles kan, zolang we maar van zijn wielen afblijven. Dat is even een vertaalslagje maken, zoals hij zelf zegt. Na het applaus noemt Burgemeester Halsema de voorstelling het mooiste cadeau aan de stad. Het was ook het mooiste cadeau aan onszelf.
Gemma Geurts is schrijver. Onder andere bekend van De laatste vier dagen, Maar een meisje en Zorgen voor later. Vier van haar boeken werden genomineerd voor prijzen.
https://gemmageurts.nl
https://npo.nl/start/serie/heel-amsterdam-danst NPO serie over Heel Amsterdam Danst!
https://www.at5.nl/artikelen/232703/ AT5 serie over Heel Amsterdam Danst!
* De verhalen die worden gepubliceerd op deze website weerspiegelen niet per se het beleid van de gemeente Amsterdam, maar zijn een creatieve uiting van de makers.
