Alle oudere Amsterdammers hebben Rosa King & The Upside Down zien spelen. Want niemand trad zo vaak op in de stad als zij. King was een ras artieste en bandleidster. Ze inspireerden vrouwen, zoals Candy Dulfer, om van muziek hun werk te maken.
Rosa Irene King werd op 14 maart 1939 geboren en groeide op in Macon, een plaats in de Amerikaanse staat Georgia. Al snel bleek dat ze talent had voor dans én muziek. Ze was 17 jaar toen ze met een professioneel dansgezelschap een tournee maakte door het zuiden van de Verenigde Staten. Ze kwam in New York terecht en had – naast het dansen – baantjes als serveerster en taxichauffeur om zichzelf in leven te houden. Ze leerde zichzelf gitaar, drums en saxofoon spelen. Ze speelden in bands en trad op met beroemdheden zoals Little Richard en Lionel Hampton. Ze had ook een eigen band en kwam daarmee naar Nederland. Amsterdam beviel haar meteen, onze stad was destijds ‘the place to be’, hier gebeurde het! En King had in Amsterdam minder last van racisme dan in de Verenigde Staten waar tot het midden van de jaren ‘60 sprake was van rassensegregatie. Dus verliet ze New York en verhuisde ze in haar eentje naar Amsterdam. Ze leerde hier bassist Rainer Black kennen en met hem begon ze ‘Rosa King & The Upside Down’, een swingende bluesband die van elk optreden een groot feest maakte.
Rosa King woonde op verschillende adressen in Amsterdam Oud-West. Vaak tijdelijk of in onderhuur maar in 1976 lukt het haar dan toch een eigen huurwoning in de Jacob van Lennepstraat te krijgen. Ze heeft daar gewoond totdat het huis in 1981 gesloopt werd voor de stadsvernieuwing. King kwam vervolgens terecht in de Hasebroekstraat. In een interview met Ons Amsterdam vertelt ze: “Weer in West – ik bleef aldoor in de buurt van de Ten Katemarkt. Maar om te zeggen dat ik daar woonde, nee. Zeker de helft van de tijd zat ik in het buitenland. En was ik in Amsterdam, dan vonden ze me vaker in mijn studio in de Indische buurt (…) waar ik kon oefenen, componeren, liedjes uitproberen. Daar leefde ik. Waar ik ook woonde in de stad, contact met de buurt had ik vrijwel nooit. Veel op tournee, ’s nachts laat thuis, dus je kende wel een aantal mensen van gezicht, maar verder niet. Alleen de postbode, die wist precies wie ik was. Brieven met alleen ‘Rosa King, Amsterdam’ wist hij feilloos te bezorgen.”
“Rosa was voorvechtster van de vrouwenbeweging en beschermvrouwe van ongeveer alle gemarginaliseerde groepen die je maar kan bedenken. Ze was een prachtige Afro Amerikaanse vrouw - van binnen en buiten - met één hoog gehakte voet in Amsterdam en de andere in de Amerikaanse blues van de Zuidelijke Staten” Candy Dulfer
“Rosa was voorvechtster van de vrouwenbeweging en beschermvrouwe van ongeveer alle gemarginaliseerde groepen die je maar kan bedenken. Ze was een prachtige Afro Amerikaanse vrouw - van binnen en buiten - met één hoog gehakte voet in Amsterdam en de andere in de Amerikaanse blues van de Zuidelijke Staten”
Rosa King noemde zichzelf een workaholic met een groot verantwoordelijkheidsgevoel voor de band en de bandleden. Er moest brood op de plank, en dus moest er worden opgetreden, zo veel en zo vaak als kon. Ze speelden in kroegen en concertzalen rondom het Amsterdamse Leidseplein (De Kroeg, Alto, De Citadel, De Melkweg en Paradiso), op het North Sea Jazz Festival en in het buitenland. Rosa King was muzikant in al haar vezels. Tijdens een optreden in Italië kreeg ze een hartaanval en is ze in het ziekenhuis in Rome op 61 jarige leeftijd overleden.
Tijdens haar leven heeft Rosa King veel betekent voor andere muzikanten, mannen en vrouwen. Candy Dulfer was pas 12 jaar toen King haar de kans gaf mee te spelen in haar ‘Ladies Horn Section’.
Dulfer is van mening dat Rosa King nooit de erkenning heeft gekregen die ze verdiende: “Maar in de harten van haar collega’s, voormalige pupillen en haar trouwe publiek leeft zij voor altijd voort. Rosa leerde mij alles met betrekking tot saxofoon spelen, zingen, improviseren, een band leiden, entertainen en hoe om te gaan met je (mannelijke) collega’s, fans en de pers. Haar begeleiding en steun is van onschatbare waarde geweest. Rosa was voorvechtster van de vrouwenbeweging en beschermvrouwe van ongeveer alle gemarginaliseerde groepen die je maar kan bedenken. Ze was een prachtige Afro Amerikaanse vrouw – van binnen en buiten – met één hoog gehakte voet in Amsterdam en de andere in de Amerikaanse blues van de Zuidelijke Staten.”
Special report AT5, 2009, Rosa King viert haar 25 jarige jubileum als muzikant in Nederland met een optreden in Paradiso. We zien haar 81 jarige moeder en muzikanten Jan Akkerman, Hans Dulfer en Candy Dulfer vertellen over de betekenis van Rosa King.
*De quote van Candy Dulfer is speciaal geschreven voor de ‘Hommage aan Rosa King’, een project waaraan De Zaak Muurbloem werkt en waarvan dit verhaal deel uitmaakt.
De Zaak Muurbloem wil vrouwen die een belangrijke rol in Amsterdam spelen of speelden zichtbaar en vindbaar maken in de openbare ruimte en op Wikipedia. Zo maken we vrouwen tot rolmodellen en krijgen ze (weer) de erkenning die ze verdienen.
* De verhalen die worden gepubliceerd op deze website weerspiegelen niet per se het beleid van de gemeente Amsterdam, maar zijn een creatieve uiting van de makers.
