In 2022 startte Het Vergeten Kind de landelijke campagne ‘Stop gesloten jeugdzorg’. Aan deze oproep was een onderzoek gekoppeld, waaruit bleek dat gesloten jeugdzorg kinderen vaak beschadigt in plaats van helpt. Kinderen doen er méér traumatische ervaringen op, ervaringen die hun leven lang kunnen doorwerken. De campagne vond brede steun, ook in Amsterdam.
Jeugdzorginstelling Levvel (regio Amsterdam) zette in 2022 (na jarenlange voorbereiding) de stap om De Koppeling, een gesloten jeugdzorginstelling, definitief te sluiten. Daarmee werd Amsterdam het toneel van een landelijke beweging richting een nieuw jeugdzorgsysteem: weg van gesloten instellingen, naar kleinschalige, aandachtsvolle woonvormen waarin kinderen zich echt kunnen hechten. Of, zoals Het Vergeten Kind het noemt: aandachtsvolle residentiële jeugdzorg.
De Nieuws BV interviewde hierover Margot Ende – van den Broek, directeur van Het Vergeten Kind en Frederique Coelman, directeur zorg van Levvel. Zie hier het item.
Om deze transitie kracht bij te zetten, ontwikkelden Het Vergeten Kind en Levvel samen het ontwerp kleinschalig wonen. Dit ontwerp biedt een alternatief voor wonen voor uit huis geplaatste kinderen. Het uitgangspunt is eenvoudig maar wezenlijk: uit huis geplaatste kinderen blijven in hun eigen wijk, dicht bij hun netwerk. Hier wonen kinderen zo lang als nodig, bijgestaan door een team met vaste begeleiders. Deze vorm van jeugdzorg moet er bovendien voor zorgen dat het eindeloze doorverhuizen van deze kinderen stopt. Het ontwerp biedt gemeenten en jeugdhulporganisaties handvatten om kleinschalige woonvoorzieningen te realiseren voor kinderen die niet thuis kunnen wonen, maar voor wie pleegzorg of een gezinshuis niet passend is.
Het ontwerp beschrijft niet alleen het gedachtegoed van aandachtsvolle residentiële jeugdzorg maar ook de praktische en financiële randvoorwaarden. Daarmee helpen Het Vergeten Kind en Levvel professionals, gemeenten en bestuurders om de stap te zetten van weten dat het anders moet naar het daadwerkelijk anders doen.
Dat deze vorm van jeugdzorg echt kan, bewijzen het NxtLevvel huis en het Heppie (t)Huis. Op deze pagina vind je het ontwerp kleinschalig wonen.
Het ontwerp beschrijft dat deze alternatieve woonvorm kinderen een plek biedt waar zij mogen wonen zo lang als nodig. En dat is belangrijk om het alsmaar doorplaatsen een halt toe te roepen. Want uit onderzoek van Het Vergeten Kind en het Verwey-Jonker Instituut blijkt dat als uit huis geplaatste kinderen niet direct op de juiste plek terechtkomen, ze gemiddeld zes keer worden doorgeplaatst. En één op de acht zelfs meer dan tien keer. Deze voortdurende verhuizingen hebben verwoestende gevolgen: kinderen verliezen hun netwerk, raken achter op school en kampen met mentale problemen. Zoals ervaringsdeskundige Noah (20) vertelt: “Steeds die koffer uitpakken, terwijl je weet dat je straks weer weg moet. Je leert niemand meer vertrouwen.” Lees hier het verhaal van Noah. Hierover sprak Noah onder andere met Marjolein Moorman, wethouder Jeugd van Amsterdam waarna hij haar het manifest overhandigde. Moorman reageerde: “In Amsterdam staat het belang van kinderen voorop in de keuzes die worden gemaakt. Een veilige en stabiele omgeving is cruciaal voor de ontwikkeling van een kind.”
De samenwerking tussen Het Vergeten Kind en de gemeente Amsterdam laat een bredere beweging zien: één waarin kinderen en hun ouders zich echt gezien en gehoord voelen, zodat kinderen kunnen opgroeien in een aandachtsvolle omgeving.
* De verhalen die worden gepubliceerd op deze website weerspiegelen niet per se het beleid van de gemeente Amsterdam, maar zijn een creatieve uiting van de makers.
