‘Hij zegt niks, maar vertelt je alles.’

Geschreven

Zuidoost

Heden

Zorg

Lief voor elkaar

In het dagcentrum van Cordaan werkt Teun Verhoek met mensen met ernstig autisme. Geen woorden, maar gebaren. Geen haast, maar herhaling. Zijn werk raakt aan de kern van wat het betekent om echt aanwezig te zijn. En de wijk? Die speelt daarin een stille hoofdrol.

Teun voor het bord met pictogrammen. Foto: Willem Fohr

Wie Teun met een groepje cliënten door Reigersbos ziet lopen, merkt het meteen: dit is geen doorsnee werkdag. De mensen waarmee hij werkt – volwassenen met ernstig autisme en een ontwikkelingsniveau van ongeveer anderhalf jaar – zijn duidelijk aanwezig. Ze maken geluiden, bewegen zich anders, trekken de aandacht. Maar in Reigersbos is dat geen probleem. ‘Mensen kijken even, maar met zachte ogen’, zegt Teun. ‘Ze zijn gewend aan onze aanwezigheid.’

De cliënten waar Teun mee werkt zijn kwetsbaar en hebben intensieve begeleiding nodig. Maar wie denkt dat het alleen om verzorging draait, vergist zich. ‘Ze zijn meer dan een langlopend dossier’, zegt hij. ‘Ieder mens is anders – dat geldt net zo goed voor mensen met autisme.’

Om zijn cliënten beter te begrijpen, volgde Teun een post-HBO-opleiding autisme. ‘Er is niet één vorm van autisme,’ legt hij uit. ‘Je hebt mensen die succesvol in de ICT werken en mensen die nauwelijks contact maken. Die diversiteit vraagt om respect en maatwerk.’

“‘Iedereen hoort erbij. Mensen groeten, maken een praatje. Daardoor ontstaat er iets moois tussen bewoners en cliënten.’”

Dat respect zie je in zijn aanpak. Hij moedigt cliënten aan om zelf thee in te schenken, tosti’s te maken, keuzes te maken – ook al is het iedere dag opnieuw. ‘Zelf doen geeft zelfvertrouwen. En structuur geeft rust.’

Praten gebeurt niet altijd met woorden. Teun werkt veel met pictogrammen: eenvoudige afbeeldingen die dagelijkse handelingen verduidelijken, zoals een boterham, een stoel, een activiteit. ‘Het is prikkelarme communicatie. Een pictogram geeft helderheid, zonder ruis.’

‘Dossiers van cliënten zie ik als kronieken van voortschrijdend inzicht,’ zegt hij. ‘Met elke generatie begrijpen we autisme iets beter. We vinden nieuwe manieren om contact te maken, om veiligheid te bieden, stress te verminderen, en eigenheid te respecteren.’

Wat zijn werk extra bijzonder maakt, is de verbinding met de wijk. ‘We zijn veel buiten: wandelen, fietsen, winkelen, zeilen. We maken geluid, we vallen op. Maar in Reigersbos worden we gezien, niet genegeerd.’ Volgens Teun is dat de kracht van de wijk: flexibel, inclusief, menselijk. ‘Iedereen hoort erbij. Mensen groeten, maken een praatje. Daardoor ontstaat er iets moois tussen bewoners en cliënten.’

Teun werkte eerder bij de luchtmacht en spoorwegen. Maar pas hier vond hij wat hij zocht: betekenis. ‘Niet in prestaties of titels, maar in gewoon er zijn. Dat is het mooiste wat je iemand kunt geven.’

Auteur: Willem Fohr

Het bovenstaand verhaal is onderdeel van het boek ‘Reigersbos, 40 jaar verzameld in verhalen’, dat wordt uitgegeven door Platform Reigers (bewonersplatform van Reigersbos) in het kader van het 750 jarig bestaan van Amsterdam.

Het boek is gratis beschikbaar voor bewoners van Reigersbos. Voor anderen is de verkoopprijs € 14,95. Het aantal boeken is beperkt. OP=OP

Aanmelding kan via verhalenboek40jaar@platformreigers.nl onder vermelding ‘Reigersbos, 40 jaar verzameld in verhalen’, met naam, woonadres en emailadres.

* De verhalen die worden gepubliceerd op deze website weerspiegelen niet per se het beleid van de gemeente Amsterdam, maar zijn een creatieve uiting van de makers.